Jednym z kierunków badań nad wyleczeniem cukrzycy typu 1 (ale również i późnych etapów cukrzycy typu 2) jest obszar przeszczepu wysp trzustkowych, w tym przeszczepu kapsułkowanych wysp trzustkowych. Badania nad nimi weszły niedawno w fazę testów ludziach. Jednak istnieje kilka problemów, które naukowcy muszą pokonać, zanim terapia taka będzie dostępna.
Przeszczepy wysp trzustkowych – przeszkody
Przeszczepy wysp trzustkowych (czy to od dawców, czy to pochodzące z komórek macierzystych), są obecnie nieskuteczne, gdyż organizm chorego nadal będzie je próbował zniszczyć. Jedną z metod ochrony przeszczepionych wysp trzustkowych jest zamknięcie ich w półprzepuszczalnych kapsułkach. Kapsułki takie chronią wyspy trzustkowe przed układem odpornościowym, a jednocześnie pozwalają na wydzielanie insuliny.
Obecnie kilka organizacji prowadzi badania z udziałem ludzi nad tą technologią.
Niestety, jak dotąd kapsułkowanie nie jest wystarczająco skuteczne – zazwyczaj po 50 dniach od wrzepiania kapsułek, pacjenci znowu wymagają insuliny. Układ odpornościowy przebija barierę i uszkadza komórki beta. Co więcej, jak ze wszystkimi przeszczepami, istnieje ryzyko odrzutu.
- Przeczytaj o przeszczepach komórek wysp trzustkowych
- Przeczytaj o przeszczepach kapsułkowanych wysp trzustkowych
Białko CXCL12 – lokalny wyłącznik układu odpornościowego
Mark C. Poznansky, doctor medycyny i wykładowca z uniwersytetu Harwarda, odkrył, że białko o nazwie CXCL12, lokalnie osłabia działanie układu odpornościowego, przez co antygeny nie atakują danego obszaru organizmu.
Dr Poznansky odkrył działanie ludzkiego białka CXCL12 w trakcie prac nad wirusem HIV oraz rakiem prostaty, nad którymi prowadzi badania od 10 lat. Co interesujące, w przypadku tych dwóch schorzeń, ekspresja (uaktywnienie się) białka CXCL12 osłabiającego lokalnie układ odpornościowy, utrudnia leczenie i działa na niekorzyść pacjenta, powodując zwiększenie się agresji choroby.
Interesujące jest to, że cząsteczka, której uaktywnienie się w organizmie osób chorych na raka może kosztować życie, tutaj może ratować zdrowie cierpiących na cukrzycę.
Obiecujące wyniki badań na zwierzętach
Profesor Poznansky postanowił wykorzystać ten mechanizm w leczeniu cukrzycy typu 1. Umieśił białko CXCL12 w kapsułce chroniącej komórki wysp trzustkowych i wszczepił je zwierzętom.
Okazało się, że dzięki białku CXCL12, układ odpornościowy pominął zakapsułkowane wyspy trzustkowe, nie atakując ich. Białko CXCL12 działa odstraszająco, jak lokalny szfadron policji, odpychając antygeny od kapsułki, i w ten sposób chroniąc ją. Dzięki temu zwierzęta z przeczepionymi kapsułkowanymi wyspami trzustkowymi, pozostały zdrowe i nie wymagały insuliny przez ponad 300 dni.
Kolejnym etapem zanim eksperyment zostanie przeprowadzony na ludziach, będą badania nad większą grupą zwierząt.
Badania są prowadzone pod patronatem fundacji JDRF, której celem jest finansowanie badań nad wyleczeniem cukrzycy typu 1. JDRF przekazała 1.6 milionów dolarów na cel dalszych badań nad białkiem CXCL12.
Źródło: JDRF
