Węglowodany złożone a węglowodany proste w cukrzycy

Węglowodany złożone a węglowodany proste w cukrzycy

Węglowodany złożone a węglowodany proste w cukrzycy
Węglowodany złożone a węglowodany proste w cukrzycy – czym się różnią

Węglowodany są to cukry występujące w pożywieniu, Twój organizm wykorzystuje je jako pierwsze by pozyskać niezbędną do życia energię. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne w swoich zaleceniach na 2016 zrezygnowało z procentowego zalecenia ilości spożywanych węglowodanów w diecie diabetyka.

Coraz częściej badania potwierdzają, że diety o niższej zawartości węglowodanów pomagają utrzymać glikemie pod kontrolą w cukrzycy typu 1 jaki i typu 2, a diety ketogeniczne i diety nisko węglowodanowe potrafią nawet zaleczyć cukrzycę typu 2. Mniejsza ilość węglowodanów to zmniejszenie ilości zażywanych leków cukrzycowych i insuliny.

Niezwykle istotny dla komponowania prawidłowej diety cukrzyka jest podział węglowodanów na proste i złożone.

Czym są węglowodany proste i złożone?

Węglowodany proste to grupa, do której należą glukoza, fruktoza, laktoza oraz sacharoza. Znajdziemy je głównie w owocach, sokach, mleku i przetworach mlecznych, cukrze, miodzie i słodyczach.

Węglowodany złożone to głównie skrobia, która występuje obficie w niektórych warzywach, roślinach strączkowych oraz produktach zbożowych takich jak kasze, makarony, pieczywo i płatki zbożowe.

Oto lista węglowodanów prostych i złożonych, które w umiarkowanych ilościach można włączyć do diety.

Węglowodany prosteWęglowodany złożone
MlekoKasza gryczana, perłowa, jaglana
OwoceRośliny strączkowe – fasola, groch
MiódWarzywa korzeniowe – buraki, ziemniaki, pietruszka
Marchew (zawiera cukry proste i cukry złożone)Ryż brązowy i dziki
Pełnoziarnisty chleb na zakwasie
Pełnoziarniste muesli – najlepiej własnej roboty, bez dodatku cukru

Zarówno węglowodany proste jak i złożone w procesie trawienia są rozkładane na cukier prosty, który ostatecznie jest przekształcany w glukozę, stanowiącą podstawowe paliwo dla Twojego organizmu. Jednak glukoza przenikając do krwioobiegu, powoduje wzrost glikemii. U zdrowego człowieka taki wzrost jest regulowany odpowiednia podażą insuliny z trzustki. W przypadku chorych na cukrzycę regulacja poziomu glikemii odbywa się poprzez podanie odpowiedniej dawki insuliny bądź leku powodującego jego spadek.

Jakie jest znaczenie węglowodanów dla diabetyka?

Produkty spożywcze zawierające głównie węglowodany złożone są znacznie wolniej trawione przez organizm niż te składające się z cukrów prostych. Organizm musi włożyć znacznie więcej energii aby rozłożyć je na cząsteczki glukozy, dzięki temu proces uwalniania glukozy do krwioobiegu jest wolniejszy i nie powoduje nagłych skoków glikemii.

Błonnik

Ponadto produkty spożywcze takie jak owoce, warzywa, przetwory zbożowe, będące źródłem węglowodanów, rzadko kiedy są źródłem wyłącznie węglowodanów. Stanowią także cenne źródło błonnika pokarmowego, który także należy do grupy węglowodanów, jednak jest to frakcja nieprzyswajalna przez organizm.

Błonnik nie ulega ani strawieniu ani wchłonięciu przez przewód pokarmowy. Oprócz tego produkty zawierające wysoką zawartość błonnika są trawione znacznie wolniej niż te składające się wyłącznie z węglowodanów. Spożywanie błonnika pokarmowego zapobiega wahaniom poziomu cukru we krwi, gdyż opóźnia wchłanianie węglowodanów.

Węglowodany proste – dlaczego należny ograniczać?

Grupa produktów zawierających głównie węglowodany proste może utrudnić kontrolę glikemii. Cukry proste powodują szybki wzrost glikemii, co w przypadku osób chorujących na cukrzycę nie jest już takie proste do opanowania. Nie zaleca się spożywania słodyczy i słodzonych napojów. Należy uważać na duże ilości owoców, ponieważ powodują gwałtowne wahania glikemii. Nie zaleca się też soków, chyba że niewielkie ilości skoków samodzielnie wyciskanych.

Jak wiadomo owoce są także dobrym źródłem wielu witamin oraz błonnika. Podobnie do warzyw zawierających duże ilości skrobi – buraki, ziemniaki, marchew. Nie rezygnuj z nich, gdyż dostarczają wielu cennych minerałów, ale traktuj je jako ‘dodatek skrobiowy’ – zamiast porcji kaszy czy ryżu.

Produkty takie jak słodycze, oprócz łatwo dostępnych cukrów nie zawierają żadnych wartości odżywczych. Często też zawierają wiele sztucznych dodatków, barwników, oraz tłuszcze trans, coraz częściej obwiniane o wiele chorób cywilizacyjnych, na które w zdrowej diecie nie ma miejsca.

Cukry proste w postaci cukru, tabletek glukozy czy napoi gazowanych bywają niezbędne w leczeniu hipoglikemii. Należy stosować je umiarkowanie.

Węglowodany – wróg czy przyjaciel?

Wiadomo, że jako dobre źródło energii węglowodany odgrywają bardzo ważna rolę w funkcjonowaniu organizmu. Jednak nie ma jednoznacznej odpowiedzi ile owych węglowodanów powinno znaleźć się w diecie diabetyka.

Liczne badania wskazują, że dieta bogata w węglowodany zwiększa ryzyko rozwoju insulinooporności, cukrzycy typu 2 oraz chorób układu sercowo-naczyniowego.

Zmniejszenie ilości spożywanych węglowodanów przekłada się na konieczność zmniejszenia ilości przyjmowanej insuliny bądź leków regulujących poziom glikemii we krwi. Wiele badań wskazuje, że stosowanie diety o obniżonej zawartości węglowodanów przez osoby chorujące na cukrzycę, powoduje poprawę wyników hemoglobiny glikowanej, triglicerydów oraz cholesterolu. Ponadto dieta ta powodowała znaczny spadek wagi.

Trudno jest wskazać jeden model odżywiania, który byłby optymalny dla wszystkich diabetyków. Bez wątpienia ograniczenie spożycia węglowodanów, szczególnie tych prostych, poskutkuje obniżeniem glikemii i lepszym wyrównaniem cukrzycy.

Autor: dietetyk Natalia Turbiarz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.