Infekcjie bakteryjne skóry w cukrzycy

Bakterie gronkowca atakujące skórę diabetyka
Bakterie gronkowca to jedne z częstszych bakterii atakujących wrażliwą skórę cukrzyków

Cukrzyca jest chorobą, która dotyka wszystkie narządy w naszym organizmie – także skórę. Według różnych badaczy zmiany skórne występują u 30-70% cukrzyków. Do najczęstszych z nich należą zakażenia skóry. Na pierwszym miejscu pod względem częstości znajdują się infekcje grzybicze, a następnie bakteryjne.

Czynnik, które sprzyja występowaniu zakażeń skóry u diabetyków to przede wszystkim hiperglikemia. Wysoki poziom cukru wpływa negatywnie na odporność organizmu – osłabiając działanie komórek układu odpornościowego.

Wymienione czynniki sprawiają, że zakażenia skóry nie tylko występują u diabetyków częściej, ale i mają poważniejszy przebieg oraz gorzej poddają się leczeniu. Zmiany skórne mogą być także pierwszym objawem cukrzycy .

Najczęstsze bakterie wywołujące infekcje skóry u cukrzyków to gronkowiec złocisty oraz paciorkowiec hemolizujący grupy A.

Jak dochodzi do bakteryjnych infekcji skóry?

Powstawanie zakażeń skóry zależy nie tylko od samej bakterii ale i od zdolności obronnych ustroju. Jeśli obrona organizmu jest wystarczająca, bakterie patogenne – w tym najczęściej odpowiedzialne za zakażenia skóry paciorkowce beta-hemolizujące grupy A  i gronkowce złociste – zasiedlają skórę tylko przejściowo, nie wywołując objawów chorobowych.Tak jest u osób zdrowych

W przypadku współistniejących chorób – w tym cukrzycy – miejscowa odporność jest osłabiona i bakterie, które znajdą się na skórze wywołują choroby. Dodatkowe czynniki, które sprzyjają ich wystąpieniu to uszkodzenie skóry (wtedy ta „bariera ochronna skóry” zostaje przerwana), a także brak higieny (wtedy bakterii jest więcej).

Tak więc czyrakiem lub różą nie można się raczej zakazić bezpośrednio przez dotyk, jednak jeśli mamy odpowiednie predyspozycje to bezpośredni kontakt z innym człowiekiem lub jego przedmiotami osobistymi zwiększa ilość bakterii na naszej skórze, więc zwiększa się ryzyko zachorowania.

Infekcje bakteryjne skóry w cukrzycy – jak rozpoznać?

Za obecnością infekcyjnej choroby skóry mogą przemawiać:

  • miejscowe zaczerwienienie, obrzęk („opuchlizna”), ból samoistny lub występujący podczas dotykania zmiany;
  • owrzodzenie, zwłaszcza niegojące się;
  • wyciek treści ropnej;
  • czasem dodatkowo objawy takie jak gorączka, osłabienie, bóle mięśniowo-stawowe.

Infekcje bakteryjne skóry w cukrzycy

Najbardziej typowe zakażenia bakteryjne wśród diabetyków to:

Czyraki i zapalenia mieszka włosowego

Schorzenie objawia się obecnością krost, często przebitych włosem i otoczonych czerwoną obwódką. Mogą występować w różnej lokalizacji – często związanej z usuwaniem owłosienia ( broda u mężczyzn, kończyny dolne u kobiet).

Najczęstszym czynnikiem wywołującym jest gronkowiec złocisty, ale zdarza się też że są to inne bakterie.

Leczenie polega na stosowaniu maści z antybiotykiem, przepisanej przez lekarza.

Figówka

Fugówka cukrzyca choroby skóry
Figówka cukrzyca

Jest to odmiana zapalenia mieszków włosowych, jednak wyjątkowo przewlekła – może utrzymywać się przez wiele miesięcy, a nawet lat. Najczęściej dotyczy mężczyzn i zajmuje okolice brody. Choroba może pozostawić po sobie widoczne blizny. Często leczenie jest trudne musi byc prowadzone przez lekarza. Prócz stosowania antybiotyków, stosuje się witaminy i szczepionki bakteryjne.

Czyrak i czyrak gromadny

Czyrak jest to zakażenie mieszka włosowego, najczęściej spowodowane przez gronkowca złocistego. Objawia się jako czerwony, ciepły, bardzo bolesny guzek pod skórą. Najczęściej czyraki pojawiają się w okolicy twarzy i szyi oraz pach i pośladków. Pojawieniu się czyraka towarzyszą objawy grypopodobne – osłabienie, gorączka, złe samopoczucie.

Czyrak gromadny (karbunkuł) powstaje przez połączenie kilku czyraków

Leczenie polega na chirurgicznym nacięciu zmian i zastosowaniu drenażu (odprowadzenia odpływu wydzieliny ropnej). Często zmiany te wymagają dodatkowo zastosowania antybiotyku.

Niestety u nas – cukrzyków – zmiany mają tendencję do nawracania.

Różą cukrzycowa
Róża

Róża

Róża jest to zapalenie skóry i tkanki podskórnej. Najczęściej wywoływana jest przez paciorkowce. Swoją nazwę choroba zawdzięcza podobieństwu do kwiatu róży. Zmiana jest zwykle czerwona, dobrze odgraniczona, błyszcząca. Towarzyszy jej ból oraz wysoka gorączka, osłabienie, ogólne złe samopoczucie.

Najczęściej róża pojawia się na kończynach dolnych lub twarzy, ale może pojawić się praktycznie w każdym miejscu.

W przypadku wystąpienia powyższych objawów należy zgłosić się do lekarza rodzinnego lub do szpitala. Róża wymaga leczenia antybiotykami dożylnymi. Maści są w tym przypadku nieskuteczne.

Nieleczona choroba wiąże się z powikłaniami m.in. z zapaleniem naczyń chłonnych i żylnych oraz z ropowicą (szerzenie się zakażenia na tkanki głębokie).

Wyprzenia bakteryjne

Okolica po piersiami, w szparze pośladkowej, między palcami, pod pachami – to najczęstsza lokalizacja zmian skórnych, które nazywamy wyprzeniami. W tych okolicach mogą lokalizować się inne choroby skóry, dlatego należy udać się do dermatologa.

Takie zmiany mogą dawać niewielkie dolegliwości lub być przyczyną dyskomfortu, bólu, sączenia wydzieliny. Wyprzenia bakteryjne najczęściej wywoływane są przez paciorkowce, rzadziej przed inne bakterie.

Leczenie polega na stosowaniu miejscowych środków przeciwbakteryjnych, przepisanych przez lekarza.

Łupież rumieniowy
Łupież rumieniowy

Łupież rumieniowy

Łupież rumieniowy to choroba wywoływana przez bakterię Corynebacterium minutissimum.

Zmiany, podobnie jak wyprzenia bakteryjne, często lokalizują się w okolicach zgięć i fałdów skórnych. Mają postać różowych lub różowo-czerwonych plam, które często łuszczą się na powierzchni. Mogą być poza tym bezobjawowe lub wywoływać świąd i pieczenie.

Chorobę leczy się miejscowymi antybiotykami – zwykle przez 7 dni. Po tym czasie często wskazane jest profilaktyczne stosowanie leków w mniejszych dawkach i rzadziej przez kilka miesięcy, aby zapobiec nawrotowi choroby.

Złośliwe zapalenie ucha zewnętrznego

Ból ucha, wyciek z ucha ropnej lub krwisto-ropnej wydzieliny, zaczerwienienie przewodu słuchowego zewnętrznego – to objawy, których jako diabetycy nie powinniśmy lekceważyć. Tak może rozpoczynać się choroba wywoływana przez bakterię Pseudomonas aeruginosa, nazywaną także pałeczką ropy błękitnej. Choroba występuje przede wszystkim u osób starszych, z obniżoną odpornością oraz u cukrzyków.

Jeśli zapalenie nie jest odpowiednio wcześniej leczone, szerzy się na przyległe kości, a następnie do ośrodkowego układu nerwowego.

W przypadku stwierdzenia tego schorzenia niezbędne jest leczenie w szpitalu. Terapia polega na stosowaniu antybiotyków dożylnie oraz przepłukiwaniu przewodu słuchowego. W części przypadków niezbędna jest operacja, aby usunąć martwicze tkanki. Jeśli rozwiną się powikłania, rokowanie jest niepomyślne.

Jęczmień, czyli bolesne zgrubienie na powiece

Jęczmień jest częstą przypadłością, której sprzyjają tendencje do łojotoku, trądzik różowaty oraz zaburzenia odporności, w tym cukrzyca. Jęczmień tworzy się, gdy zablokowany zostaje gruczoł w obrębie powieki, co prowadzi do zahamowania odpływu wydzieliny. Wydzielina zostaje później dodatkowo „zajęta” przez obecne w okolicy gronkowce.

Najczęstszym objawem jest ból okolicy powieki z towarzyszącym zaczerwienieniem i guzkiem lub opuchlizną powieki. Gdy już w przeszłości wystąpił u nas ten problem i mamy znów podobne objawy można przez 2-3 dni stosować masaż powieki (górnej lub dolnej – w zależności od lokalizacji zmiany) wraz z ciepłymi okładami. Ciepłe okłady upłynniają wydzielinę, a masaż może pomóc „opróżnić” zatkany gruczoł – co najczęściej prowadzi do wyzdrowienia. Jeśli powyższe sposoby okazały się nieskuteczne, należy udać się do okulisty.

W takich przypadkach skuteczne są zwykle krople lub maść stosowana miejscowo.

Jęczmień może, w części przypadków, przejść w niebolesny, dłużej utrzymujący się guzek, czyli gradówkę. W tym przypadku konieczne jest wyłyżeczkowanie zmiany.

Zapalenia i zaczerwienia wokół paznokci

Bolesne zaczerwienienie w okolicy paznokci może być objawem zastrzału lub zanokcicy.

Kolejne wspólne cechy obu chorób to fakt, że czynnikiem inicjującym jest często uprzedni uraz mechaniczny, który przerywa ciągłość skóry i stwarza wrota do wniknięcia bakterii – najczęściej gronkowca złocistego. Uraz może mieć różny charakter – może to być ukłucie przez ostry przedmiot, drażnienie przez wrastający paznokieć, wycinanie „skórek”, obgryzanie paznokci.

Podczas gdy zastrzał lokalizuje się na dłoniowej powierzchni palców, zanokcica „przylega” do bocznych lub bliższej części paznokcia.

W przypadku takich zmian należy zgłosić się do lekarza – chirurga. Leczenie polega najczęściej na nacięciu zmiany. Dodatkowo podaje się antybiotyk. W przypadku zastrzału zaleca się unieruchomienie palca.

Leczenie infekcji bakteryjnych skóry

Wszystkie antybiotyki – także te w postaci maści czy kropli do oczu – są dostępne jedynie na receptę. Jeśli podejrzewasz u siebie której z powyżej opisanych schorzeń, zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu lub dermatologa.

Jak zapobiegać infekcjom bakteryjnym skóry ?

Podstawowe zasady profilaktyki polegają na:

  • dbaniu o prawidłowe wyrównanie cukrzycy – w tym codzienne pomiary glikemii, przestrzeganie zaleceń lekarskich;
  • dbaniu o higienę osobistą;
  • codziennym oglądaniu skóry, zwłaszcza stóp;
  • noszeniu wygodnego, przewiewnego obuwia;
  • obcinaniu paznokci w prawidłowy sposób;
  • odwiedzeniu lekarza w przypadku, gdy coś nas zaniepokoiło.

Powyższe zasady powinny być przestrzegane zwłaszcza, gdy jesteśmy w trakcie leczenia infekcji bakteryjnych, a także gdy podobne zmiany wystąpiły u nas w przeszłości.

Więcej na temat zapobiegania chorobom skóry w cukrzycy

Autor: lek Martyna Musik

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.