Prawidłowa dieta, zdrowy styl życia i stosowanie się do zaleceń diabetologa to podstawa dobrej kontroli cukrzycy. Okazuje się jednak, że nie mniej ważne dla diabetyków jest utrzymanie dobrych relacji międzyludzkich. Dlaczego “dobre towarzystwo” jest tak ważne i co ma społeczna izolacja do rozwoju cukrzycy?
Wspólne spożywanie posiłków – czy ma znaczenie?
Spożywanie posiłków w samotności powiązane zostało ze zwiększonym ryzykiem rozwoju stanu przedcukrzycowego. Jedno z badań szukających takich korelacji sugeruje, że brak towarzystwa przy stole predysponuje do wykreowania zaburzeń metabolicznych, a nawet stanu nazywanego zespołem metabolicznym.
- Wszystko o stanie przedcukrzycowym
Zespół metaboliczny (syndrom X) jest zespołem objawów, które – występując razem – znacząco zwiększają ryzyko rozwoju poważnych schorzeń przewlekłych.
- Wszystko o zespole metabolicznym
Kryteria występowania wspomnianego schorzenia obejmują nadciśnienie tętnicze, podniesiony poziom glukozy i trójglicerydów we krwi, niskie stężenie cholesterolu HDL oraz zwiększony obwód w pasie, wskazujący na nadwagę lub otyłość.
Występowanie trzech lub więcej z wymienionych wyżej kryteriów kwalifikuje pacjenta do rozpoznania zespołu metabolicznego. Ten zaś powiązany jest z pięciokrotnie większym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2 i dwu- do trzykrotnie zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób serca.
Co mówią badania?
Koreańscy naukowcy z Dongguk University Ilsan Hospital postanowili zbadać wpływ samotnego spożywania posiłków na wystąpienie zaburzeń metabolicznych i ryzyka rozwoju zespołu metabolicznego.
W badaniu wzięło udział 7725 żeńskich i męskich ochotników, którzy wytypowani zostali przy pomocy wcześniej przeprowadzonej ankiety (Korean National Health and Nutrition Examination Survey (KNHANES)). W kwestionariuszu ankietowani deklarowali swoje nawyki żywieniowe oraz częstotliwość spożywania posiłków w samotności (raz, dwa lub więcej razy dziennie).
Badacze wzięli pod uwagę także czynniki socjodemograficzne (na przykład mieszkanie w samotności), które mogły wpłynąć na rezultaty ich analiz.
Wyniki okazały się zaskakujące – zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, którzy w samotności spożywali więcej niż dwa posiłki w ciągu dnia stwierdzono częstsze występowanie syndromu metabolicznego, w porównaniu do tych jedzących zawsze w towarzystwie.
Mężczyźni spożywający posiłki więcej niż dwa razy dziennie bez towarzystwa charakteryzowali się dużo gorszymi wynikami niż Ci jedzący w towarzystwie. Samotnicy częściej przejawiali otyłość brzuszną (29.4% vs 22,8%), nieprawidłową glikemię na czczo (41,6% vs 36,9%) oraz wyższe ciśnienie tętnicze, w porównaniu do tych kontemplujących posiłki w towarzystwie.
Jak przypuszczano, jedzenie w samotności miało również wpływ na ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego stanu było trzykrotnie wyższe u mężczyzn często jedzących w samotności, którzy na dodatek nie byli w związku. Ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego u badanych kobiet rosło wraz z częstotliwością jedzenia posiłków samotnie.
Wnioski koreańskich naukowców potwierdzają wcześniej przeprowadzone w tym zakresie badania. Meta-analiza z 2015roku [2] wykazała, że społeczna izolacja i samotność zwiększa ryzyko śmiertelności nawet do 30%, zaś brak relacji międzyludzkich powiązany był z 29% wzrostem ryzyka wystąpienia zawału i choroby wieńcowej.
Cukrzyca typu 2. i zwiększone ryzyko izolacji społecznej
Diagnoza cukrzycy typu 2. wpływa nie tylko na perspektywę zdrowia fizycznego, ale i obniżenia ogólnej jakości życia oraz możliwej izolacji społecznej.
Na taki fakt wskazuje badanie dr Xiaoqi Feng oraz profesora Thomasa Astell-Burt z Population Wellbeing and Environment Research Lab (PowerLab), University of Wollongong.
Badacze sprawdzali wpływ cukrzycy typu 2. na zdrowie psychiczne, jakość życia i relacje międzyludzkie u 26,344 uczestników powyżej 45 r.ż. biorących udział w ankiecie nazwanej 45 Up and Study. Wśród nich znalazło się 586 osób ze świeżo zdiagnozowaną cukrzycą.
Wyniki ankiety pokazały, że cukrzycy aż pięciokrotnie częściej zgłaszali istotne pogorszenie jakości życia w momencie rozwoju choroby. Wnioski z badania, opublikowane na łamach BMJ Open Diabetes Research & Care pokazały również, że występowanie cukrzycy powiązane było ze skróceniem czasu spędzanego z osobami bliskimi, rzadszym kontaktem telefonicznym z przyjaciółmi i rodziną, rzadszym uczęszczaniem do klubów i innych miejsc publicznych oraz zmniejszeniem ilości znajomych.
Relacje międzyludzkie – dlaczego są tak ważne?
Jednym z przypuszczeń tłumaczących powyższe wyniki może być hipoteza, że ludzie odizolowani społecznie są mniej odporni na wystąpienie chorób przewlekłych i mają mniejszą determinację do walki z nimi. Brak relacji międzyludzkich sprawia też, iż osoby takie są mniej odporne na stres, co z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia u nich problemów metabolicznych i chorób serca.
Badanie przeprowadzone przez naukowców z Dongguk University Ilsan Hospital pokazuje, jak ważne jest spożywanie posiłków w gronie znajomych. Z kolei badacze z Population Wellbeing and Environment Research Lab (PowerLab), University of Wollongong podkreślają, że izolacja społeczna pacjentów z cukrzycą prowadzi do gorszego radzenia sobie z chorobą, braku chęci do kontroli glikemii i regularnych wizyt u diabetologa.
Długoterminowe konsekwencje wynikające z tych działań są bardzo negatywne – znacznie zwiększa się ryzyko późnych powikłań cukrzycowych, związanych z nieprawidłowym prowadzeniem terapii, oraz rośnie ryzyko wystąpienia innych chorób, w tym psychicznych (np. depresji).
Relacje międzyludzkie są ważne dla zdrowia każdej jednostki. Jak wynika z przytoczonych badań, nie mniej istotne są u pacjentów z cukrzycą, u których izolacja społeczna negatywnie wpływa nie tylko na zdrowie psychiczne, ale i fizyczne. Pamiętajmy, by dbać o relacje międzyludzkie i nie izolować się od społeczeństwa – jak pokazują badania, wyjdzie nam to na zdrowie!
Źródła:
[1] Kwon R., Yoon Y.S., Pil Min K. i in. Eating alone and metabolic syndrome: A population-based Korean National Health and Nutrition Examination Survey 2013–2014. Obesity Research &Clinical Practice Journal, 2017.
[2] Holt-Lunstad J., Smith T., Baker M. i in. Loneliness and Social Isolation as Risk Factors for Mortality- a Meta-Analytic Review. SAGE Journals, Vol 10, Issue 2, 2015.
