Naukowcy z Instytutu Badań nad Cukrzycą (DRI) na Uniwersytecie w Miami, ogłosili, że pierwszy pacjent po transplantacji komórek wysp trzustkowych nową techniką BioHub w rekordowym czasie po zabiegu produkuje samodzielnie insulinę i nie wymaga przyjmowania zastrzyków.
43-letnia Wendy Peacock, która boryka się z cukrzycą typu 1 od 17 roku życia, oraz cierpi na nieuświadomioną hipoglikemię, pierwszy raz nie musi wykonywać codziennych zastrzyków. Pacjentka została poddana przeszczepowi komórek wysp trzustkowych za pomocą “mini organu”, czy też platformy BioHub. To nowa technika transplantacji.
Jak działa nowa technika przeszczepu wysp trzustkowych BioHub?
Zabieg polega na transplantacji “mini-organu” zawierającego komórki beta trzustki, który naśladuje działanie zdrowej trzustki. Organ ten, zwany BioHub (biodegradowalne “rusztowanie”), zawiera prawdziwe komórki produkujące insulinę, które pochodzą od zdrowego dawcy.
Komórki są wszczepiane do otrzewnej, a nie jak w przeszłości, do wątroby. Otrzewną jest bardzo dobrze ukrwiona, oraz jest łatwo do nie niej dotrzeć, dlatego też jest lepszym miejscem dla ulokowania komórek, gdyż maja one większą szansę na przetrwanie.
Komórki beta dawcy są połączone z osoczem biorcy, a następnie umieszczone na powierzchni otrzewnej. Do mieszanki naukowcy jeszcze dodają enzym o nazwie trombina. Mieszanka komórek osocza i trombiny to kleisty żel, swego rodzaju rusztowanie. Dzięki niemu komórki beta przyklejają się do trzewnej i pozostają w miejscu.
Następnie otrzewna jest zawijana wokół tej tego rusztowania, tworząc ciasną kieszonkę. W miarę upływu czasu rusztowanie ulega biodegradacji i jest wchłonięte przez organizm biorcy, pozostawiając komórki beta trzustki w stanie nienaruszonym. Dzięki ukrwieniu otrzewnej, tworzą się nowe naczynia krwionośne doprowadzające krew i i substancje odżywcze do komórek beta.
Jak i u zdrowych osób, komórki beta odczytują poziom cukru we krwi i uwalniają dokładnie taką ilość insuliny, jaka jest potrzebna w danym momencie. Wendy nie musi więc dokonywać pomiarów cukru, ani zastrzyków z insuliny.
Technika ta została zaprojektowana w celu zminimalizowania reakcji zapalnej, która jest zazwyczaj zachodzi, gdy wysepki są wszczepiane w wątrobie lub w innych miejscach. Dotychczas komórki wszczepiane do wątroby nie przeżywały w tym środowisku zbyt długo i pacjenci musieli zażywać niewielkie ilości insuliny krótko po przeszczepie. BioHub daje sporo nadziei, że ta sytuacja się zmieni.
Camillo Ricordi, dyrektor DRI, powiedział: “Są to najlepsze wyniki po transplantacji jakie dotychczas widzieliśmy, jeśli chodzi o przeszczep komórek wysp trzustkowych’.
Przeczytaj więcej:
- Co to jest przeszczep komórek wysp trzustkowych?
- Co jest przeszczep kapsułkowanych wysp trzustkowych?
Leczenie immunosupresyjne
Dotychczas osoby z cukrzycą typu 1, które poddały się zabiegowi przeszczepu komórek wysepek, musiały przyjmować leki immunosupresyjne – jak każdy, kto przeszedł przeszczep jakiekolwiek organu. Powstrzymują one system odpornościowy przed atakowaniem nowych, funkcjonalnych komórek. Leki immunosupresyjne osłabiają układ odpornościowy, co zwiększa ryzyko chorób i zakażeń.
I choć podobnie jest w przypadku Wendy, która przyjmuje leki immunosupresyjne, Dr Ricordi ma nadzieję, że postęp technologiczny w przyszłości usunie potrzebę leczenia immunosupresyjnego.
“Jeśli te wyniki będą potwierdzone w większej skali, będzie to początek nowej ery w dziedzinie transplantacji. Naszym celem jest wykorzystanie nowych technologii, które wyeliminują leczenie immunosupresyjne w przyszłości.”
Najcięższe przypadki cukrzycy
Przeszczepienie komórek beta jest na razie w fazie badań, a osoby wybrane do testów to pacjenci cierpiący na nieuświadomione hipoglikemie. Trzeba jeszcze pokonać kilka przeszkód, zanim z tej terapii będą mogli korzystać wszyscy pacjenci.
Wendy Peacock kwalifikowała się do przeszczepu, ponieważ cierpiała na nieświadomość hipoglikemii, czyli stan w którym pacjent nie odczuwa oznak nadchodzących niedocukrzeń. Osoby z nieuświadomioną hipoglikemią często tracą świadomość, mają drgawki i konwulsje co może prowadzić do śpiączki a nawet śmierci.
Pacjentka mówi: “Teraz mogę zapomnieć o kartach glukozy, zapasach insuliny, glukometrze. Do tej pory całe moje życie obracało się wokół mojej cukrzycy – planowanie posiłków, obliczanie dawek insuliny, lista niezbędnych rzeczy, które muszę ze sobą zabrać …teraz budzę się rano i zdaję sobie sprawę że nie muszę o tym wszystkim pamiętać. To surrealistyczna sytuacja!’
Obiecujące wyniki przeszczepu BioHub
Transplantacja wysepek komórek to bardzo obiecujący obszar badań. Wielu pacjentów, którzy poddali się takiej terapii w przeszłości, produkowało własną insulinę przez ponad dekadę, aczkolwiek musieli wspomagać się dodatkowymi zastrzykami.
Rodolfo Alejandro z DRI, wyjaśnił: “Jesteśmy bardzo podekscytowani. To najlepszy wynik, jaki obserwujemy na tym etapie. Operacja jest bardzo prosta, a pacjent odzyskuje siły bardzo szybko.”
Naukowcy z DITR pracują również nad ulepszoną metodą przeszczepu, która nie będzie wymagała leków immunosupresyjnych. W tej metodzie, bio-rusztowanie będzie zawierało leki, które będą broniły komórki beta przed atakiem układu odpornościowego lokalnie, w miejscu przeszczepu, bez nieprzyjemnych skutków ubocznych dla całego organizmu
