Naukowcy z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego pod kierownictwem profesora Piotra Trzonkowskiego opracowali szczepionkę, która prowadzi do remisji cukrzycy typu 1 u dzieci. Szczepionka jest skuteczna, jeśli jest podana na początku choroby.
Mowa o nowatorskiej metodzie leczenia limfocytami T regulatorowymi (Treg).
Wyniki wieloletnich badań nad szczepionką oraz perspektywy tej trapi na przyszłość zostały opublikowane kilka dni temu na łamach Science Translational Medicine.
Szczepionka na cukrzycę typu 1
Terapia została zastosowana u trzydzieściorga małych pacjentów. W efekcie u niemal wszystkich zmniejszono dawkę przyjmowanej dotychczas insuliny, natomiast u dwojga – całkowicie z niej zrezygnowano. Szczepionka zwiększyła również stężenie peptydu C, co oznacza, że organizm małych pacjentów zwiększył produkcję własnej insuliny (zmniejszenie dawek insuliny może być również spowodowane zwiększeniem wrażliwości na insulinę).
To kolejne już badanie potwierdzające skuteczność szczepionki u dzieci ze świeżo zdiagnozowaną cukrzycą. Pierwsze próby prowadzono w 2012 roku, również na uniwersytecie w Gdańsku i wyniki były równie optymistyczne. Na razie badania są prowadzone z udziałem dzieci w wieku 9-10 lat.
Dzieci muszą ważyć ponad 30 kg i chorować na cukrzycę typu 1 nie dłużej niż niż 3 miesiące.
Chcesz się zgłosić do programu badawczego szczepionki limfocytowej Treg? Przeczytaj:
Sczepionka Treg z labortaorium
Niestety specjaliści w uczelnianym laboratorium są w stanie wyprodukować zaledwie maksymalnie 2 szczepionki Treg miesięcznie. Tymczasem potrzeba jest znacznie większa (co najmniej 30 dzieci miesięcznie).
Cena takiej produkcji wynosi około 30 tysięcy PLN, i jest i tak stosunkowo niska, w porównaniu z produkcją takich szczepionek w zagranicznych laboratoriach. Tam koszt wynosi od 35 do 50 tysięcy dolarów. Obniżenie kosztów było możliwe dzięki temu, że naukowcy z Gdańska opracowali własną, innowacją metodę. Ale cena nadal jest wysoka.
W jaki sposób uruchomić produkcję leku i udostępnić go na szeroką skalę, wszystkim, którzy go potrzebują? Rozwiązania szukają przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, z którym skontaktowały się władze Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Jak obiecała minister Maria Wasiak, urzędnicy pomogą w znalezieniu inwestora. Współpraca odbywa się w ramach projektu STRATEGMED i NCBiR.
Limfocyty Treg
Limofcyty Treg CD4(+)CD25(+)FoxP3(+) produkowane są przez zdrowy organizm i chronią nas przed alergiami i chorobami immunologicznymi, a także przed odrzuceniem organów oraz szpiku po przeszczepach.
- Przeczytaj więcej o przyczynach cukrzycy typu 1 i roli limfocytów Treg
Naukowcy z Uniwersytetu w Gdańsku jako pierwsi na świecie zastosowali terapię komórkami Treg, zapobiegając odrzutowi organu po przeszczepie.
Bazując na tym odkryciu polskich naukowców, badania nad komórkami Treg w zapobieganiu cukrzycy typu 1 prowadzi się w wielu ośrodkach na świecie, również w Gdańsku, w Klinice Pediatrii Diabetologii i Endokrynologii. Naukowcy również pracują nad zastosowaniem takiej terapii w leczeniu stwardnienia rozsianego.
Szczepionka limfocyty Treg
Szczepionka produkowana jest z autologicznych limfocytów T regulatorowych (Treg) uzyskanych z krwi obwodowej dziecka. Komórki są następnie namnażane w laboratorium (można zwielokrotnić ich liczbę do 1000 razy i uzyskać około 1 mld komórek) oraz podawane zwrotnie dziecku.
Szczepionka nie wywołuje żadnych skutków ubocznych i jest całkowicie bezpieczna. Nie upośledza również działania układu odpornościowego względem prawdziwych patogenów.
Szczepionkę stosuje się na wczesnym etapie rozwoju cukrzycy – zanim objawy wystąpią lub do 6 miesięcy po diagnozie. Limofcyty Treg regulują działanie układu odpornościowego i chronią przed atakiem na komórki beta trzustki, umożliwiając regenerację organu i zwiększenie produkcji insuliny.
Szczepionka jest więc metodą zapobiegania rozwojowi cukrzycy typu 1. Może być również stosowana w połączeniu z przeszczepem trzustki, lub przeszczepem komórek wysp trzustkowych.
