Dieta

Dieta ketogenna polepsza pamięć i wpływa na długość życia

Mieso nabial tluszcz cukrzyca
Dieta ketogenna generuje substancję chemiczną PHP która poprawia pamięć i wydłuża życie

Dieta ketogenna to sposób żywienia znacząco ograniczający spożycie węglowodanów. Jak się okazuje, takie postępowanie dietetyczne prowadzi w organizmie do szeregu zmian, które wpływają nie tylko na ustabilizowanie poziomu glukozy, ale również poprawę pamięci a nawet długości życia.

Do takiego wniosku doszli badacze z Buck Institute for Research on Aging in Novato, CA. Wyniki publikacji zamieszczone zostały na łamach prestiżowego czasopisma naukowego Cell Metabolism, w jego wrześniowym wydaniu.

Dieta ketogenna – z czym to się je?

Dieta ketogenna opiera się na dużej podaży tłuszczu, przy niskim spożyciu białka i węglowodanów. Taki styl żywienia stymuluje w organizmie produkcję ciał ketonowych, między innymi BHB, czyli kwasu 3-hydroksymasłowego. Jest on produktem metabolizmu, powstałym na skutek dominacji tłuszczu w diecie. Pewne ilości BHB powstają też w trakcie wysiłku fizycznego.

W diecie ketogennej spożycie węglowodanów jest bardzo niskie – ogranicza się do około 20g. Przeważającą część jadłospisu stanowią tłuszcze, białka zaś powinny być spożywane w ilości 4-krotnie od tłuszczu mniejszej. Nadmiar białka będzie bowiem zamieniany w glukozę w procesie glukoneogenezy, dlatego jego spożycie również powinno być kontrolowane.

W sytuacji niedostatku węglowodanów, organizm powinien „przestawić się” na korzystanie z ciał ketonowych jako substratów energetycznych, podczas gdy w warunkach większej podaży węglowodanów to glukoza zużywana jest w pierwszej kolejności.

Mimo, iż dieta ketogenna nie jest bardzo szeroko stosowaną dietą, jej efektywność w leczeniu ciężkich schorzeń – w tym cukrzycy czy padaczki – jest udowodniona naukowo. Jakie inne zalety wiążą się ze stosowaniem diety ketogennej? Okazuje się, że może ona wpływać na długość życia i polepszać pamięć.

Myszy na diecie ketogennej żyją dłużej i mają lepszą pamięć

Badanie zaprojektowane zostało przez naukowca Johna Newmana, posiadającego jednocześnie stopień naukowy doktora i zawód geriatry, czyli lekarza zajmującego się osobami w podeszłym wieku.

Newman chciał dowiedzieć się, jak dieta ketogenna będzie wpływać na myszy w dłuższej perspektywie czasu. Badanie było zaprojektowane bardzo starannie – gryzonie otrzymały trzy różne diety ze szczegółowo opracowanym podziałem makroskładników. Pierwsza z diet miała standardową zawartość węglowodanów, druga była dietą ketogenną o zerowej ilości węglowodanów a trzecia – dietą LCHF, czyli niskowęglowodanową i wysoko-tłuszczową, jednak nie ketogenną.

W badaniu wzięły udział myszy jednoroczne, określane jako te w średnim wieku, biorąc pod uwagę długość życia tych gryzoni.

Wyniki badania

Jak się okazało, u myszy będących na diecie ketogennej znacząco poprawiła się pamięć i długość życia niż u myszy karmionych pozostałymi dietami.

Osiągając wiek podeszły (2 lata) myszy na diecie ketogennej miały niższe ryzyko zgonu pomimo, że ich maksymalna żywotność się nie zmieniła.

Co więcej, w testach oceniających pamięć, myszy na diecie ketogennej w wieku 2 lat wypadły tak samo dobrze w wieku podeszłym (2 lat) jak w średnim (1 roku). Dla porównania, myszy karmione zwykłymi dietami wykazały spodziewane pogorszenie pamięci związane z wiekiem.

Co ważne, w momencie wykonywania testów oceniających pamięć, myszy nie były już na diecie ketogennej. Miało to pokazać, że korzyści wynikające z uprzedniego zastosowania tej diety są trwałe nawet po powrocie do konwencjonalnego sposobu żywienia.

Newman twierdzi: „Coś musiało zmienić się w mózgach myszy, przez co stały się bardziej oporne na skutki starzenia się. Znalezienie odpowiedzi na pytanie, co konkretnie wywołało takie zmiany, jest następnym etapem poszukiwań.”

Według lekarza, zaobserwowane korzyści mogły mieć związek również ze zmianą ekspresji genów u myszy. Dieta ketogeniczna spowodowała supresję szlaku TOR związanego z długowiecznością oraz szlaku sygnałowego insuliny. Aktywowała natomiast PPAR-alfa – czynnik transkrypcyjny wywołany postem, który to regulator wpływa znacząco na bardziej efektywne metabolizowanie tłuszczu przez ciało.

BHB – istotny element układanki

Możliwe, że to nie sama dieta ketogenna, ale związek, który powstaje w organizmie podczas jej stosowania, odpowiedzialny jest za wspomniane korzyści zdrowotne. To właśnie BHB, czyli wcześniej wspomniany kwas 3-hydroksymasłowy odpowiada za poprawę pamięci wpływa na długość życia badanych.

Wcześniej prowadzone badania z udziałem ludzi wykazały, że BHB ma pozytywne działanie na poprawę pamięci u osób z jej osłabieniem.

Badanie na myszach, którego wyniki opublikowano w Cell Metabolism jest zaś pierwszym badaniem na modelu ssaków starzejących się, w którym wykazano pozytywne działanie BHB w aspekcie poprawy pamięci i długości życia.

Eric Verdin, starszy badacz i dyrektor naczelny Buck Institute for Research on Aging in Novato, CA jest przekonany, że korzyści zdrowotne wynikające z obecności BHB w organizmie wychodzą poza aspekt poprawy pamięci i mogą mieć wpływ nawet na stan narządów i tkanek. Co więcej, Verdin uważa, że dalsze prace nad BHB powinny być skupione na wyizolowaniu tego związku jako leku. Dzięki temu, ludzkość mogłaby korzystać z zalet, jakie daje BHB bez konieczności przechodzenia na restrykcyjną dietę.

Verdin twierdzi, że bliższe poznanie działania BHB na ciało i umysł pozwoli zaprojektować indywidualne terapie w leczeniu różnych schorzeń, przy jednoczesnym minimalizowaniu skutków ubocznych. Laboratorium Verdina obecnie pracuje nad podobnym do zaprojektowanego badaniem, tym razem mającym na celu odkryć, jak dieta ketogenna będzie wpływać na mysi model choroby Alzheimera.

Należy zauważyć, że wspomniane badanie ma pewne ograniczenia – związane one są między innymi z faktem, iż eksperyment był przeprowadzany na myszach w warunkach laboratoryjnych, czyli w środowisku łatwym do kontroli i mało innych czynników środowiskowych miało wpływ na wynik badania. Poza tym, brano pod uwagę myszy jednego gatunku i jednej płci.

Dieta ketogonna w leczeniu cukrzycy

Dietę ketogenną stosuje się zwykle w przypadku zagrażających życiu schorzeń – na przykład epilepsji. Przed jej wdrożeniem warto skonsultować się z lekarzem oraz przeprowadzić tzw. adaptację, czyli stopniowo przyzwyczajać organizm do zwiększonej podaży tłuszczu i mniejszej ilości węglowodanów. Na bieżąco, w porozumieniu z lekarzem należy również modyfikować dawkę insuliny, by była ona adekwatna do stale zmniejszanej ilości węglowodanów w diecie.

Badania dotyczące wpływu ciał ketonowych na długość życia poszerzają pole poszukiwań dla badaczy zajmujących się tymi zagadnieniami. Być może dieta ketogenna okaże się istotnym elementem całości „układanki” związanej ze spowolnieniem procesów starzenia się organizmu i jego konsekwencjami – między innymi pogorszeniem pamięci w miarę upływu lat.

Sonia Walla

Jestem dietetykiem z wykształcenia i pasji. Wiedzę zdobytą na studiach stale poszerzam poprzez uczestnictwo w kursach związanych z szeroko pojętą tematyką żywienia człowieka - zarówno z kręgu dietoterapii jak i dietetyki i suplementacji. Są one dla mnie bodźcem do dalszej nauki o wpływie diety na zdrowie i ukierunkowały mnie na dietetykę kliniczną, w zakresie której chciałabym specjalizować się w przyszłości.

W praktyce dietetycznej spotykam pacjentów z różnymi schorzeniami - bardzo często również tych z zaburzeniami glikemii, insulinoopornością i cukrzycą. Z ciekawością zgłębiam również temat problemów hormonalnych, szczególnie dotyczących pracy tarczycy. Zalecenia dietetyczne komponuję w oparciu o najnowsze doniesienia z dziedziny żywienia, stosując indywidualne podejście do każdego pacjenta.

Oprócz pracy w gabinecie, jestem autorem artykułów z zakresu dietetyki i suplementacji oraz twórcą publikacji popularnonaukowej pt. „Dieta bezglutenowa - czy ma sens u osób tolerujących gluten?” zrealizowanej przy współpracy z Jagiellońskim Centrum Innowacji. Mam również przyjemność być jednym z autorów portalu www.cukrzycapolska.pl , gdzie publikuję najnowsze doniesienia z dziedziny diabetologii i żywienia w cukrzycy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.