Emulgatory, które nadają gładką, stabilną konsystencję lodów, czekolad i innych pakowanych przekąsek oraz przedłużają ich termin ważności, mogą prowadzić do przewlekłych chorób metabolicznych, takich jak otyłość i cukrzyca Wyniki takich badań opublikowano 25 lutego na łamach magazynu Nature.
Naukowcy zauważyli wzrost ilości chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca typu 2 i nieswoiste zapalenie jelit (min. choroba Crohna) u myszy karmionych dwoma popularnymi emulgatorami stosowanymi w żywności przetworzonej.
Dotychczasowe wyniki badań sugerują, że te składniki mogą zmieniać skład flory bakteryjnej jelit, przyczyniając się do występowania otyłości, cukrzycy typu 2 i innych chorób metabolicznych oraz chorób autoimmunologicznych.
-Wnioski z badania są niezwykle ważne- mówi Karen Madsen, mikrobiolog z Uniwersytetu Alberta w Edmonton w Kanadzie, która nie uczestniczyła w badaniu. – “to jasno dowodzi, że dodatki do żywności mają ogromny wpływ na nasze zdrowie’
IBD, choroba Crohna-Leśniewskiego i zespół metaboliczny – co to jest?
Nieswoiste zapalenie jelit (IBD), które obejmuje chorobę Leśniewskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego, dotyka miliony ludzi na świecie. IBD powoduje biegunkę, zmęczenie i ból brzucha. Chorobę Leśniewskiego-Crohna to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy pomyłkowo atakuje komórki jelita. Tylko w USA choroba dotyka ono ponad milion osób, i ta liczba rośnie. Osoby cierpiące na cukrzycę typu 1 są w grupie ryzyka rozwoju choroby Leśniewskiego i Crohna
Zespół metaboliczny zaś to grupa zaburzeń związanych z otyłością, która może prowadzić do cukrzycy, chorób wątroby oraz chorób układu sercowo-naczyniowego. Częstotliwość występowania tych chorób wzrasta od połowy XX wieku wprost proporcjonalnie do epidemii otyłości, głównie w krajach wysoko rozwiniętych, gdzie spożywa się dużo żywności przetworzonej.
Emulgatory testowane na myszach
Benoit Chassaing, mikrobiolog na Georgia State University w Atlancie, zastanawiał się, czy występowanie choroby zapalnej jelit IBD ma związek ze stosowaniem dodatków do żywności. Punktem zainteresowania Chassainga stały się składniki nadające gładką, kremową konsystencję oraz zapobiegające np. rozdzieleniu mleka od wody w lodach. Chodzi o emulgator karboksymetylocelulozow (CMC).
Okazało się, że CMC podawany myszom, które mają z tendencję do zapalania jelita, wywołuje wzrost ilości bakterii w jelitach cienkich i rozwój stanów zapalnych.
Naukowcy postanowili zbadać dwa podobne do siebie składniki: CMC i polisorbat 80. Badania przeprowadzono na dwóch grupach myszy: podatnych na IBD oraz dzikich myszach bez mutacji genetycznych.
W pierwszej grupie myszy, którym przez 12 tygodni podawano wodę oraz pokarm z zawartością emulgatorów, zwiększyło się ryzyko zapalenia jelita o od 40% do 80%..
Co prawda w drugiej grupie zwierząt, bez mutacji genetycznych, nie rozwinęło się IBD, ale zaobserwowano zapalenie w jelitach i objawy zespołu metabolicznego: przyrost masy ciała, zwiększenie tkanki tłuszczowej i wyższy poziom cukru we krwi.
Zmiany we florze bakteryjną wywołują stany zapalne i aktywność układu odpornościowego
Nadal nie wiadomo jaki jest mechanizm opisanych zmian, wywołanych obecnością emulgatorów w żywności. Mikroskopowe obrazowaniu jelit wykazało że emulgator zmienił skład gatunkowy mikroflory jelitowej, a średnia odległość pomiędzy bakteriami jelita i komórkami jelitowymi zmniejszyła się o ponad połowę.
Zwykle komórki jelita od bakterii jelitowych oddziela warstwa śluzu, a jeśli bakterie jelitowe przedostaną się bliżej komórek jelitowych mogą stymulować układ odpornościowy i wywoływać zapalnie.
Zmiany we florze bakteryjnej doprowadziły również do pobudzenia genu wywołującego zapalenie w układzie immunologicznym.
Wpływ emulgatorów na człowieka
Nie powinniśmy być zaskoczeni, że substancje te mają wpływ na drobnoustroje przewodu pokarmowego. – mówi Mia Phillipson, fizjolog z Uniwersytetu w Uppsali w Szwecji. – Jednak dotychczas stosunkowo niewiele badań pokazywało wpływ dodatków do przetworzonej żywności na mikroflorę w tak szczegółowy sposób. Myślę, że jesteśmy tylko o krok od przełomowego odkrycia- mówi naukowczyni.
Ja twierdzi Phillipson, jest za wcześnie, żeby snuć wnioski o wpływie emulgatorów na zdrowie człowieka. Sugeruje jednak, że osoby z IBD, chorobą Crohna czy cukrzycą typu 2 lub z historią takich chorób w rodzinie, unikali spożywania żywności, która może zawierać emulgatory.
Zespół naukowców będzie teraz badał również inne emulgatory aby sprawdzić jak składniki te wpływają na ludzi. Wyniki mogą być przełomowe w leczeniu panującej epidemii otyłości, cukrzycy typu 2 i przewlekłych chorób jelita.
