Typ 1 Wiadomości Wyleczenie

Implant z komórek macierzystych PEC-Direct wszczepiony dwóm diabetykom typu 1, czy wyleczy cukrzycę?

PEC Direct
Implant PEC Direct już wkrótce może zastąpić zastrzyki

Pomysł leczenia cukrzycy typu 1 przy pomocy komórek macierzystych nie jest nowy. Jak się okazuje, jest coraz bardziej realną metodą leczenia tego schorzenia. Naukowcy z firmy Viacyte pracują nad rozwiązaniem zwanym kapsułkowaniem, czyli umieszczeniem komórek macierzystych w implancie ochronnym. Teraz poinformowali, że udało im się wszczepić taki implant dwóm chorym.

O wcześniejszych próbach firmy Viacyte Cukrzyca Polska pisała już 2014, jako pierwsza w Polsce. Wtedy Viacyte ‘zakapsułkowała’ komórki beta trzustki (a nie komórki macierzyste).

W nowym eksperymencie komórki macierzyste zdolne są do produkcji insuliny zastępując w ten sposób zniszczoną trzustkę. Jeśli metoda się powiedzie, to będzie prawdziwym przełomem, gdyż w krótkim czasie takie implanty będzie można wszczepić wszystkim chorym.

Na czym polega eksperyment i czy odkrycie to zrewolucjonizuje podejście do leczenia cukrzycy typu 1.?

Implanty PEC-Direct firmy Viacyte  wyleczy cukrzyce typu 1?

Najnowsze badania, z początku sierpnia 2017r. można uznać za przełomowe – dwie chorujące na cukrzycę typu 1. osoby jako pierwsze na świecie otrzymały implanty komórek beta trzustki wykształcone z komórek macierzystych. Wkrótce ma do nich dołączyć trzeci „szczęściarz”.

Wszystko dzięki zlokalizowanej w San Diego, California firmie Viacyte, która opracowała PEC-Direct, implant wielkości porównywalnej do karty kredytowej. Implant umiejscowiony został w okolicach przedramienia, tuż pod skórą. Jego zadaniem jest spełnianie funkcji zniszczonej chorobą trzustki.

Implant po wszczepianiu potrzebuje około 3 miesięcy, w trakcie których komórki macierzyste dojrzewają i przekształcają się w komórki produkujące insulinę, a wokół implantu mogą wytworzyć się naczynia krwionośne, dostarczające tlen i substancje odżywcze. Kiedy komórki macierzyste dojrzeją, a naczynia krwionośne ‘wrosną’ w porowatą powłokę implantu, wtedy powinny one przejąć funcię uszkodzonej trzustki i regulować poziom cukru we krwi bez potrzeby zastrzyków i pomiarów glikemii.

Paul Laikind, z firmy Viacyte twierdzi, że jeśli implant PEC-Direct będzie działać tak, jak zakładano, będziemy mogli nazwać implant funkcjonalną metodą leczenia cukrzycy typu 1. Oczywiście, nie jest to lekarstwo, gdyż nie usuwamy przyczyny choroby (ataku autoimmunologicznego na trzustkę) ale zastępujemy zniszczone schorzeniem komórki trzustki takimi, które prawidłowo pełnią swoją funkcjonalną rolę. Po umieszczeniu implantu, pacjenci powinni przyjmować leki immunosupresyjne, które zatrzymają autoimmunologiczny atak własnego układu odpornościowego na nowo wszczepione, zdrowe komórki.

Zanim przeprowadzono badania z użyciem PEC-Direct, podejmowano podobne próby u 19 innych osób z cukrzycą typu 1., wszczepiano im jednak dużo mniejszą ilość wyhodowanych komórek. Mimo, iż przekształciły się one w komórki wysp beta trzustki, ich ilość była za mała, by produkować wystarczającą dawkę insuliny do utrzymania prawidłowej glikemii.

Komórki macierzyste w leczeniu cukrzycy typu 1. – czym są i jak można je wykorzystać?

Jedną z wielu prób leczenia cukrzycy typu 1  uniezależniającą pacjenta od zewnętrznej podaży insuliny jest przeszczep wysp Langerhansa – zbiorów komórek które w trzustce odpowiadają za produkcję insuliny. Przeszczepy wykonuje się od 20 lat. Główną przeszkodą w szerokim zastosowaniu tej metody jest jednak brak dawców, oraz fakt, że pobieranie ich jest niezwykle trudne – wiele obumiera w trakcie tego procesu. Stąd ta metoda nie jest rozpowszechniona.

Komórka macierzysta jest komórką mającą zdolność do podziału, czyli samoodnowy przez nieograniczony czas. Pod wpływem określonych czynników może się ona różnicować, czyli wykształcić jako specyficzna dla danej tkanki komórka. Ważną cechą komórek macierzystych  jest ich klonogenność, czyli zdolność pojedynczej komórki do bycia początkiem całej kolonii identycznych genetycznie „klonów” mających cechy komórki wyjściowej.

Źródłem komórek macierzystych są embriony na bardzo wczesnym etapie rozwoju (do 6. dnia od zapłodnienia in vitro) z embrionów uzyskanych metoda klonowania lub z tkanek uzyskanych na skutek poronienia. Innymi źródłami uzyskiwania komórek macierzystych, nie budzącymi wątpliwości etyczno-moralnych, są szpik kostny, krew pępowinowa i tkanki ludzkie (także pośmiertne).

Każdy chory będzie mógł skorzystać

W opisywanym przypadku naukowcy z Viacyte posłużyli się komórkami macierzystymi pochodzącymi z zapasowego embrionu pochodzącego z zapłodnienia in vitro, którego dawcą była kobieta przechodząca procedurę zapłodnienia pozaustrojowego  in vitro. Jak wspomniano, mają one ogromna zdolność namnażania, tak więc w przeciwieństwie do dorosłych komórek beta trzustki pochodzących od zmarłych dawców, nie zabraknie ich i jeśli metoda się powiedzie, każdy chory będzie mógł skorzystać.

Komórki macierzyste w cukrzycy typu 1. – przełom w leczeniu?

Kolejna generacja implantu może też służyć diabetykom typu 2
Kolejna generacja implantu  PEC-Encap™ może też służyć diabetykom typu 2

 

Należy zaznaczyć, iż ten rodzaj leczenia nie usuwa przyczyny choroby, jaką jest autoimmunologiczny atak komórek własnego układu odpornościowego na tkanki trzustki i jej stopniową destrukcję, jednak w znacznym stopniu zmniejsza ryzyko powtórnego nacieku limfocytarnego (związanego z autoagresją) i nawrót objawów choroby.

Wyspy trzustkowe otrzymane in vitro zmniejszają też ryzyko immunogenności (wywołania odpowiedzi odpornościowej przeciwko sobie), a więc pośrednio wpływają na zahamowanie postępu choroby.

Mimo to, implant można uznać za przełom w leczeniu cukrzycy typu 1. Emily Burns, z fundacji Diabetes UK twierdzi, iż jeśli ta strategia okaże się efektywna, całkowicie zmieni się sposób leczenia cukrzycy typu 1.

Co ciekawe, naukowcy również pracują nad nad kolejnym wcieleniem implantu, o nazwie PEC-Encap™ (VC-01™). Ta wersja nie będzie wymagała przyjmowania leków immunosupresyjnych, oraz będzie można ją również wykorzystać w leczeniu cukrzycy typu 2 i typu 1.

Komórki macierzyste mogą również leczyć powikłania cukrzycowe

Możliwe jest też, że komórki macierzyste nie zostaną wykorzystane jedynie jako materiał do produkcji komórek beta wysp trzustkowych. Ich zdolność do różnicowania w wielu kierunkach mogłaby również zostać wykorzystana do leczenia powikłań cukrzycy – na przykład stopy cukrzycowej. Komórki macierzyste mogłyby bowiem pomóc w zregenerowaniu owrzodzeń i ran kończyn dolnych.

Miejmy nadzieję, implant PEC-Direct okaże się efektywny i będzie można go wszczepić następnym osobom, tak by za jakiś czas był on powszechnie dostępny dla każdego pacjenta z cukrzycą typu 1. Możliwe, że zrewolucjonizuje on podejście do leczenia tego typu cukrzycy i zapoczątkuje nowy rozdział w diabetologii.

Źródła:

ViaCyte

 

 

Monika Ostrowska

UkończyłaM Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych na Uniwersytecie Warszawskim oraz studia podyplomowe w Londynie. Od czasu poślubienia diabetyka typu 1, cukrzyca i jej zagadnienia stały się moją największą pasją. Każdą wolną chwilę spędzam na pogłębianiu wiedzy o biologii cukrzycy.

Uważam, że o cukrzycy mówi się stanowczo za mało, a wiedza o niej powinna być popularyzowana, w zwłaszcza w szkołach. Szczególnie interesują mnie zaganiania z zakresu dietoterapii i dietetyki, a także nowoczesne metody leczenia cukrzycy. Śledzę wszystkie najnowsze doniesienia z zakresu badań nad komórkami macierzystymi, przeszczepami oraz terapiami lekowymi.

W Cukrzyca Polska odpowiadam za wiadomości, zwłaszcza z zakresu cukrzycy typu 1, a także za marketing i komunikację.

W czasie wolnym lubię biegać oraz czytać.

Przejdź do strony z pozostałymi autorami portalu Cukrzyca Polska.