Pominięcie choćby jednego zastrzyku insulinowego lub inkretynowego może przynieść sporo problemów związanych z powrotem do bezpiecznego poziomu cukru we krwi.
Taka sytuacja zdarzyła się każdemu diabetykowi, ale konsekwencje bywają bardzo poważne, zwłaszcza, jeśli chorujesz na cukrzycę typu 1 lub zaawansowane stadia cukrzycy typu 2 leczone insuliną.
Dlaczego zapominamy o zastrzykach?
Aby skutecznie zapobiegać pomijaniu zastrzyków, powinniśmy się zastanowić, co sprawia, że o nich zapominamy?
Oto najczęstsze przyczyny zapominania o zastrzykach:
- Działanie pod wpływem stresu
- Zabieganie, natłok obowiązków
- Osoby trzecie, które nas rozpraszają
- Rozpoczęcie nowego schematu terapii
Jak pamiętać o zastrzykach?
Jest kilka prostych czynności, które pomogą ci pamiętać o zastrzykach w kluczowych punktach dnia:
- Połóż strzykawki/peny na poduszce, aby pamiętać o podaniu leku wieczorem
- Połóż strzykawki/peny między sztućce, co pozwoli pamiętać o zastrzyku przed posiłkiem
- Ustaw alarm w telefonie lub zegarku, który włączy się gdy przyjdzie czas na podanie insuliny
- Nie rozpoczynaj jedzenia, zanim zastrzyk nie zostanie wykonany
Cukrzyca – nadrzędny priorytet
Częstą przyczyną zapominania o zastrzykach jest przekładanie innych obowiązków nad cukrzycę. A to Twoje zdrowie powinno być Twoim priorytetem. Jeśli zdecydujesz przed samym sobą, że kontrola cukrzycy jest najważniejsza w Twoim życiu, a inne czynności muszą się jej podporządkować, łatwiej będzie ci się na niej skupić i ustawić ją na czele priorytetów.
Skupienie – ‘mindfulness’
Jeśli zapominasz o zastrzykach przez stres i natłok obowiązków, naucz się ‘wyłączać’ natłok myśli na czas iniekcji W trakcie wykonywania zastrzyku skup się wyłącznie na ‘tu i teraz’, czyli na podawaniu leku i na obliczaniu właściwej dawki. Weź oddech i odpędź myśli, które nie są skupione wokół wykonywanej czynności.
Choć początkowo może to być trudne, nie poddawaj się. Spokój i poświęcenie dodatkowych dwóch minut na zrobienie zastrzyku zaoszczędzi mnóstwa kłopotów i stresu, które są nieuchronnym następstwem pominięcia iniekcji.
Inni też muszą się podporządkować
Ważne jest również, aby podczas aplikowania leku nikt Cię nie rozpraszał się. Jeśli rozpraszają Cię przyjaciele lub rodzina obecni podczas zastrzyku, powiedz im, że potrzebujesz spokoju i musisz się skupić. Podobnie w pracy – wyjaśnij współpracownikom, że na czas iniekcji, to czas, kiedy ‘znikasz’ i nikt nie powinien Ci przeszkadzać.
Wymaga to odrobiny asertywności, ale opłaci się w dłuższym okresie.
Zrobiłem zastrzyk czy nie?
Wielu pacjentów ma problemy z zapamiętaniem, czy wykonało zastrzyk. To również jest normalne, ale może to prowadzić do niebezpiecznego wyboru:
- Czy podać lek i narazić się na przyjęcie podwójnej dawki, co może doprowadzić do hipoglikemii?
- Czy nie robić zastrzyku i zaryzykować pominięcie dawki, co skutkuje wystąpieniem wysokiego poziomu glukozy we krwi i nawet kwasicy ketonowej?
W tej sytuacji bardziej niebezpieczna jest podwójna dawka. Lepiej więc powstrzymać się przed zaaplikowaniem leku, ale co 30 minut sprawdzić poziom glukozy we krwi.
Jeśli stężenie cukru we krwi będzie znacznie wyższe niż normalnie, prawdopodobnie pominąłeś zastrzyk. Pamiętaj jednak, że do dwóch godzin po posiłku poziom glukozy we krwi może wzrastać powyżej 200 mg / dl, nawet jeśli lek został przyjęty.
Jeśli stężenie cukru we krwi utrzymuje się powyżej 250 mg / dl, należy sprawdzić, czy nie grozi Ci kwasica ketonowa. Wysoki poziom ketonów oznacza, że musisz przyjąć insulinę.
Musisz więc częściej niż zwykle kontrolować poziom glukozy we krwi, do momentu, gdy ustabilizuje się na właściwym poziomie.
Idealnym rozwiązaniem byłoby gdyby obok Ciebie był ktoś trzeci, na wypadek wystąpienia ciężkiej hipoglikemii lub kwasicy ketonowej. Dobrym pomysłem jest zadzwonić do kogoś i poinformować o zaistniałej sytuacji.
Zastrzyki z przypomnieniem
Kilka firm farmaceutycznych opracowało rozwiązania, które mają przypominać pacjentom o wykonaniu zastrzyku. Oto nazwy penów, które rejestrują ostatnią dawkę i przypominają o kolejnej.
- InsulCheck – cena około 100 PLN
- Timesulin – cena około 125 PLN
- NovoPen Echo – niedostępny w Polsce
