Metformina jest jednym z najczęściej stosowanych u diabetyków środków farmakologicznych. Jak każdy lek, jej zażywanie niesie ze sobą ryzyko skutków ubocznych i działań niepożądanych. Z drugiej strony, ostatnie badania pokazują, że jej pozytywne działanie wykracza poza normalizację glikemii. Okazuje się, iż może w pewnym stopniu zmniejszać ryzyko rozwoju raka grubego i chorób serca.
Metformina
Metformina jest pochodną biguanidu, zaliczaną do doustnych leków hipoglikemizujących.
Ma za zadanie poprawiać tolerancję glukozy w cukrzycy typu 2. poprzez zmniejszanie jej wytwarzania w wątrobie oraz zwiększanie wrażliwość tkanek na insulinę. Co ważne, nie powoduje hipoglikemii (zarówno u osób chorych na cukrzycę, jak i zdrowych) ani hiperinsulinemii. Metformina nieznacznie zmniejsza też stężenie triglicerydów, cholesterolu całkowitego, LDL i VLDL w surowicy krwi. Powszechnie stosowana jest u chorych na cukrzycę typu 2, u których występuje przynajmniej resztkowe wydzielanie insuliny oraz u diabetyków ze współistniejącą otyłością.
Metformina a choroby serca
Badacze z Univesity of Dundee zaprezentowali ostatnio na wyniki swoich badań, wskazujących sposób, w jaki metformina może zmniejszać uszkodzenie mięśnia sercowego i naczyń krwionośnych wywołanych przez wysokie ciśnienie krwi u osób chorujących na zwężenie zastawki aortalnej, która w konsekwencji może spowodować zaprzestanie pracy serca.
Na trwającej niedawno (4-6 czerwca) konferencji naukowej British Cardiovascular Society (BCS) Conference w Manchesterze badacze przedstawili także wyniki dotyczące tego, w jaki sposób metformina pomaga zredukować wysokie ciśnienie krwi i masę ciała u osób po niedawno przebytym ataku serca.
Profesor Jeremy Pearson, dyrektor British Heart Foundation, twierdzi iż wyniki tych badań dają prawdziwą nadzieję na to, że metformina mogłaby zredukować liczbę zgonów wywołanych przez choroby sercowo-naczyniowe, które obecnie są jedną z głównych przyczyn śmiertelności na świecie. Dodaje też, że metformina jest świetnym przykładem na to, iż jeden lek może mieć różne zastosowania, co daje badaczom motywację do ciągłego prowadzenia analiz nad wpływem danej substancji na różne funkcje w ciele.
Metformina a rak jelita grubego
Następne badanie, opublikowane w maju tego roku na łamach czasopisma Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention, wskazuje na pozytywny wpływ długoterminowego stosowania metforminy na zmniejszenie ryzyka raka jelita grubego u mężczyzn
Wnioski badacze wyciągnęli na podstawie przeanalizowania rejestru Kaiser Permanente Northern California Diabetes Registry z lat 1994-1996. Grupę badawczą stanowiły osoby powyżej 40. roku życia stosujące przynajmniej jeden lek przeciwcukrzycowy.
Jak się okazało, zmniejszone ryzyko rozwoju raka grubego wykazywali mężczyźni stosujący wyższe dawki metforminy oraz zażywający ten lek przez więcej niż 5 lat. Co ciekawe, tak znaczącej zależności nie zauważono wśród żeńskiej części badanych.
Oczywiście, powyższe obserwacje udawadniają jedynie istnienie powiązania między metforminą a ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego – uproszczeniem byłoby stwierdzenie, iż metformina jest formą profilaktyki przed tym rodzajem nowotworu lub też znacząco wpływa na jego rozwój.
Badacze twierdzą, iż dodatkowe korzyści ze stosowania metforminy mogą wynikać z tego, że redukuje stan zapalny poprzez zmniejszenie insulinooporności i regulację glikemii.
Oczywiście, metformina powinna być stosowana tylko i wyłącznie z poleceń lekarza i pod jego kontrolą. Przed zastosowaniem leku należy zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania i upewnić się, że nie ma przeciwwskazań do jej stosowania. Trzeba również pamiętać, że ingerencja farmakologiczna nie zastąpi zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Mimo, iż ostatnie doniesienia sugerują pozytywny wpływ metforminy na zmniejszenie ryzyka raka jelita grubego i chorób serca, nie należy stosować metforminy w celu profilaktyki tych jednostek chorobowych.
Źródła:
1. Metformina – opis profesjonalny (Bazaleków.mp.pl)
2. https://www.diabetes.co.uk/news/2018/jun/metformin-could-help-people-with-heart-and-circulatory-disease-93571827.html
3. https://www.diabetes.co.uk/news/2018/jun/long-term-metformin-use-associated-with-decreased-colorectal-cancer-risk-93311444.html
4. Bradley M.C. et al. A Cohort Study of Metformin and Colorectal Cancer Risk among Patients with Diabetes Mellitus. Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention. May, 2018, Volume 27, Issue 5.
