Mogłoby się zdawać, że o cukrzycy wiemy już sporo. Choć rozróżniamy więcej niż dwa typy tej choroby, najczęściej i najwięcej mówi się o cukrzycy typu 1. i 2. jako najbardziej powszechnie występujących formach zaburzeń gospodarki węglowodanowej.
Okazuje się jednak, że istnieje jeszcze jeden typ cukrzycy, o którym wcześniej nie mieliśmy pojęcia. Co więcej – występuje on dość powszechnie i często jest mylony z cukrzycą typu 2.! Co wiemy o nowym typie cukrzycy?
Typy cukrzycy
Choć różne typy cukrzycy mają podobny przebieg – częste hiperglikemie wynikające z zaburzeń w produkcji insuliny powodują wczesne i późne powikłania cukrzycowe – przyczyny rozwoju tej choroby są różne.
Dla przypomnienia – w cukrzycy typu 1. dochodzi do stopniowego niszczenia i niewydolności komórek trzustkowych produkujących insulinę. Taka destrukcja następuje w skutek autoimmunologicznego ataku komórek układu odpornościowego ciała. Cukrzyca typu 1. rozwija się zwykle w dzieciństwie lub wczesnej dorosłości i zawsze wymaga zastosowania formy insulinoterapii.
Typ 2. cukrzycy ma trochę inne podłoże. Nie dochodzi tutaj do autoimmunologicznego ataku własnego układu odpornościowego na narząd trzustki, lecz jej stopniową niewydolność w skutek zbyt dużego zapotrzebowania ciała na insulinę spowodowanego insulinoopornością. Błędne nawyki żywieniowe prowadzą do częstych epizodów hiperglikemii, a potrzeby insulinowe są duże, że trzustka przestaje “nadążać” w produkcji tego hormonu, stopniowo stając się niewydolna.
Poza tymi, najbardziej znanymi rodzajami cukrzycy możemy wyróżnić jeszcze cukrzycę ciążową, LADA, MODY i jak się niedawno okazało – cukrzycę typu 3c.
Nowy typ cukrzycy – typ 3c
Typ 3c związany jest ze zniszczeniem i niewydolnością narządu trzustki z powodu innego, niż choroba autoimmunologiczna (czyli autoagresji komórek własnego układu odpornościowego na ten narząd). Do takiego zniszczenia trzustki może dojść na przykład z powodu raka trzustki, zapalenia trzustki lub jej operacji.
Na skutek zniszczenia całego narządu dochodzi nie tylko do niewydolności wysp trzustkowych, produkujących insulinę, ale i komórek odpowiedzialnych za produkcję enzymów trawiennych trzustki – trypsynogenu, chymotrypsynogenu, lipazy, esterazy, amylazy trzustkowej i nukleazy. Zaburzona zostaje więc nie tylko funkcja zewnątrz- ale i wewnątrzwydzielnicza trzustki, a narząd nie jest w stanie produkować ani insuliny, ani wspomnianych enzymów trawiennych będących składową soku trzustkowego.
Jak się okazuje, cukrzyca typu 3c często mylona jest z cukrzycą typu 2. W jednym z badań, wśród 2 mln uczestników, jedynie 3% poprawnie zdiagnozowano jako cierpiących na cukrzycę typu 3c.
W praktyce ludzie chorujący na cukrzycę typu 3c. wymagają nie tylko insulinoterapii, ale też – w przeciwieństwie do innych typów cukrzycy – suplementowania enzymów trawiennych do posiłków, aby zastąpić te, które powinny być produkowane przez narząd.
Lekarze obawiają się, że cukrzyca typu 3c mogła być wielokrotnie błędnie zdiagnozowana i leczona jako “dwójka”.
Co mówią badania?
W celu lepszego poznania skali problemu, w Anglii przeprowadzono badania na 2 mln uczestników. Dane zostały zaczerpnięte z bazy danych Royal College of General Practitioners Research and Surveillance Database (RCGP RSC).
Badacze szukali w bazie danych przypadków cukrzycy występujących po epizodzie niewydolności trzustki, a więc chorób związanych z jej zapaleniem, rakiem lub guzem niezłośliwym oraz różnego rodzaju operacjami w obrębie trzustki. Rozwój cukrzycy będący następstwem tych wydarzeń (czasem nawet 10 lat później) został zakwalifikowany do cukrzycy typu 3c.
Co ciekawe, badacze odkryli, że u dorosłych dużo bardziej powszechna okazała się cukrzyca typu 3c niż 1. Pierwsza z nich występowała wg badanych w 1.6% przypadków, a druga u 1%.
Jak wynika z badań, cukrzycy typu 3c mieli dwukrotnie większe prawdopodobieństwo epizodów rozregulowania glikemii oraz pięciokrotnie większe prawdopodobieństwo konieczności wdrożenia insulinoterapii.
Dlaczego odpowiednia diagnoza jest tak ważna?
Prawidłowa diagnoza zwiększa szansę skutecznego leczenia. Leczenie cukrzycy typu 1. powinno skupiać się na zatrzymaniu choroby autoimmunologicznej w jak najwcześniejszym stadnium oraz utrzymaniem glikemii w ryzach poprzez odpowiednio dobrane dawki insuliny. Terapia cukrzycy typu 2. powinna być połączona ze zmianą nawyków żywieniowych i optymalizacją masy ciała. Stosowany w cukrzycy typu 2. lek gliclazide jest nieskuteczny w cukrzycy typu 3c.
Leczenie najnowszego typu cukrzycy powinno być też poszerzone o suplementację enzymów trawiennych. Jak się okazuje, mimo tego, że cukrzyca przejawia się w wielu typach podobnie (hiperglikemia i jej powikłania) leczenie jest w pewnym stopniu zależne od typu schorzenia. Dlatego właśnie odkrycie nowego typu cukrzycy i różnic w stosunku do wcześniej znanych zaburzeń gospodarki cukrowej tego typu jest tak ważne.
Cukrzyca typu 3c to najnowsze odkrycie naukowców w dziedzinie diabetologii. Choć nie została jeszcze zakwalifikowana jako nowa jednostka chorobowa, z pewnością dalsze badania pozwolą ustalić, jaka jest skala jej występowania i lepiej poznać ten typ cukrzycy.
