Rozpoznanie cukrzycy może nastąpić trzeba drogami – na podstawie cukrzycowych badań diagnostycznych, przypadkiem oraz w trakcie badań przesiewowych.
Najczęściej diagnoza następuje gdy pacjent zgłosi się do lekarza z objawami cukrzycy, a ten zaleci badania diagnostyczne. Zdarza się też, że cukrzyca jest stwierdzana przypadkowo, przy okazji innych badań, nie związanych z tym schorzeniem. Ponadto, ci z nas, którzy znajdują się w grupie ryzyka zachorowania na cukrzycę, przechodzą okresowe badania przesiewowe na cukrzycę i w ten sposób mogą dowiedzieć się o cukrzycy.
Jeśli zauważyłeś u siebie objawy cukrzycy, radzimy jak najszybciej udać się do lekarza rodzinnego i poprosić o pełne badanie diagnostyczne na cukrzycę.
Rezultaty badań krwi i ich interpretacja
Istnieje kilka badań krwi które lekarz może zastosować do rozpoznania cukrzycy, zależnie od sytuacji. Poniższe wyniki badań krwi stanowią podstawę stwierdzenia cukrzycy.
| Badanie | Kiedy jest stosowany | Cukrzyca przy wynikach |
| Przygodny test glukozy | Przy objawach cukrzycy | 200 mg/dL / 11.1 mmol/L lub więcej |
| Poziom glukozy na czczo | Badanie przesiewowe lub potwierdzenie diagnozy | 126 mg/dL / 7,0 mmol/L lub więcej |
| Ustny test na tolerancję glukozy (OGTT) | Badanie przesiewowe lub potwierdzenie diagnozy | 200 mg/dL i więcej 11.1 mmol/L i więcej |
- Dowiedz się więcej na temat badań przesiewowych na cukrzycę
Rozpoznanie cukrzycy typu 2
Cukrzyca typu 2 jest jednym z najczęściej występujących, przewlekłych schorzeń wśród dorosłych. Testy przesiewowe, takie jak poziom cukru na czczo lub doustny test tolerancji glukozy, są głównymi instrumentami jej diagnozy. Dodatkowo, jeśli stwierdzono objawy cukrzycy, może zostać przeprowadzony przygodny test glukozy, który nie wymaga postu.
Testy przesiewowe, poza identyfikacją nowych zachorowań na cukrzycę typu 2, również są wykorzystywane do stwierdzenia wczesnej formy tej choroby, czyli stanu przedcukrzycowego.
Przeczytaj więcej na temat diagnozy cukrzycy typu 2 oraz stanu przedcukrzycowego
Rozpoznanie cukrzycy typu 1 i cukrzycy typu LADA
Diagnoza cukrzycy typu 1, zwłaszcza w przypadku dzieci, następuje po zaobserwowaniu objawów cukrzycy. W takim przypadku, aby to potwierdzić, stosuje się przygodny test glukozy, który nie wymaga postu. Lekarz może zlecić dalsze testy, jeśli zaistnieje potrzeba uzyskania bardziej szczegółowych informacji na temat schorzenia.
W przypadku dorosłych, typ 1 może zostać zidentyfikowany przy okazji rutynowych badań lub testów identyfikujących inne schorzenia. W przypadku cukrzycy typu 1 u dorosłych początkowo mogą zaistnieć trudności stwierdzenia o jakim rodzaju cukrzycy jest mowa. W takim przypadku wykonuje się:
- Test na obecność przeciwciał anty-GAD
- Test na obecność peptydu C
Cukrzyca typu 1 u osób dorosłych powyżej 35 r.ż. jest nazywana cukrzycą typu LADA (ang. as latent autoimmune diabetes of adulthood).
Diagnoza cukrzycy ciążowej
Cukrzyca ciążowa jest szczególnym rodzajem cukrzycy, który objawia się jedynie w trakcie ciąży i zazwyczaj mija po urodzeniu dziecka. Cukrzyca ciążowa objawia się w 1 na 12 ciąż.
Cukrzyca ciążowa stanowi ryzyko dla matki jak i dla dziecka, tak więc testy przesiewowe, takie jak doustny test obciążenia glukozą, powinny być rutynowo przeprowadzane w każdej ciąży. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której stwierdzono cukrzycę przed rozpoczęciem ciąży.
Dowiedz się więcej o diagnozie cukrzycy ciążowej
Diagnoza monogenowych form cukrzycy (MODY)
Istnieje kilkanaście rodzajów cukrzycy które są spowodowane mutacją pojedynczego genu, zwane monogenowymi formami cukrzycy. Wszystkie monogenowe typy cukrzycy stanowią 1%-2% wszystkich zachorowań na cukrzycę (1 na 100 do 1 na 50 pacjentów z cukrzycą).
Ogólna diagnoza cukrzycy zawsze jest przeprowadzana za pomocą jednego z testów w tabeli, aby jednak potwierdzić czy jest to typ monogenowy, należy przeprowadzić dodatkowy test genetyczny.
