Opublikowane wczoraj (27.11.2014) badania wykazały, że dwu-hormonalna sztuczna trzustka eliminuje aż 83% epizodów hipoglikemii i jest skuteczniejsza niż pompa. Wyniki badań opublikowano w magazynie The Lancet Diabetologia i Endokrynologia. W Polsce Cukrzyca Polska jako pierwsza informuje o wynikach tych badań.
Co kilka miesięcy obiegają świat informacje o rozwoju prac nad budową sztucznej trzustki. Sztuczna trzustka to zamknięta pętla która samodzielnie wydziela insulinę, zależnie od poziomu glukozy we krwi osoby chorej. Nauka jest coraz bliżej wprowadzenia jej na rynek, obecnie toczą się badania na ludziach co poziomu jej skuteczności.
Nowatorstwo sztucznej trzustki polega na tym, że chory nie musi decydować czy i ile insuliny podać, ta decyzja jest podejmowana właśnie przez sztuczną trzustkę. To jest główna różnica między sztuczną trzustką a pompą insulinową, gdzie decyzja kiedy i ile insuliny trzeba podać, należy do chorego. To zaś niesie za sobą ryzyko niedocukrzeń jak i hiperglikemii.
Dwa rodzaje sztucznej trzustki
Obecnie toczą się badania kliniczne na ludziach nad skutecznością dwóch typów sztucznych trzustek. Naukowcy wzięli pod lupę tak zwaną mono-hormonalną sztuczną trzustkę oraz dwu-hormonalną sztuczną trzustkę i porównali ich skuteczność ze sobą oraz z pompą insulinową.
Mono-hormonalna sztuczna trzustka to pompa insulinowa oraz CGM (system ciągłej kontroli glikemii), w której to insulina jest wydzielana automatycznie, na podstawie pomiarów z CGM. Jeśli CGM mówi, że cukier rośnie, pompa podaje konieczną ilość insuliny, jeśli zaś cukier spada, dopływ insuliny jest odcinany.
Dwu-hormonalna sztuczna trzustka zawiera dwa hormony – inulinę oraz glukagon. W dwu hormonowej sztucznej trzustce rozwiązanie pozwala na skuteczniejsze unikanie hipoglikemii- jeśli poziom cukru spadnie, urządzenie wydziela glukagon. Glukagon zaś pobudza wątrobę do wydzielania glukozy. A jeśli zaś cukier wzrośnie, wydzielana jest insulina.
Przebieg eksperymentu
W opisywanym eksperymencie uczestniczyli diabetycy typu 1 w wieku lat 12 i starsi. Sprawdzano jak długo glikemia uczestników zawierała się w ramach norm, oraz czy i jak długo doświadczyli hipoglikemii.
Na potrzeby eksperymentu docelowe wartości glikemii ustalono jak poniżej:
Normoglikemia:
- 72-180 mg/dl (4—10 mmol/l) glikemia poposiłkowa
- 72-144 mg/dl (4-8 mmol/l) pozostałe pory dnia.
Hipoglikemia:
- 60 mg/dl (3.3 mmol/l ) jeśli towarzyszą objawy hipoglikemii
- Poniżej 54 mg/dl (3,0 mmol/l) – ciężka hipoglikemia
Niższe niż zazwyczaj granice hipoglikemii wynikają z tego, że wzięto pod uwagę margines błędu pomiarów, który może wynosić nawet do 20%.
Skuteczność sztucznej trzustki
Wyniki najnowszych badań skuteczności obu sztucznych trzustek są bardzo obiecujące. Okazuje się, że oba rodzaje sztucznej trzustka są dużo lepsze w utrzymaniu normoglikemii, niż tradycyjna pompa insulinowa. A im dłużej uda się diabetykom utrzymać poziom cukru we krwi w ramach norm tym lepszy wynik HbA1c. i mniejsze ryzyko powikłań.
Co więcej, oba rodzaje sztucznej trzustki okazują się szczególnie skuteczne w redukowaniu incydentów hipoglikemii. W trakcie eksperymentu zredukowano ilość niedocukrzeń o aż 75% (mono-hormonalną) i 83% (dwu-hormonalna). Oba rodzaje sztucznej trzustki również całkowicie wyeliminowały incydenty nocnej hipoglikemii.
| Rodzaj urządzenia | Ilość czasu w ciągu doby z normoglikemią | Ilość incydentów hipoglikemii | Ilość nocnych incydentów hipoglikemii |
| Pompa insulinowa | 51% | 52 | 13 |
| Mono-hormonowa sztuczna trzustka | 62% | 13 | 0 |
| Dwu – hormonowa sztuczna trzustka | 63% | 9 | 0 |
Wnioski na przyszłość
Są to pozytywne wyniki, zwłaszcza dla dzieci, osób starszych oraz tych którzy mają trudności z rozpoznaniem sygnałów hipoglikemii.
Aby dwu- hormonalna sztuczna trzustka trafiła jednak na rynek, zgonie z obecnym prawem potrzebne jest wiele dalszych badań nad skutecznością, poziomem bezpieczeństwa oraz potencjalnymi skutkami ubocznymi. Prawdopodobnie zamie to około 5 lat.
Źródło: http://www.thelancet.com/
