Cukrzyca jako zespół chorób metabolicznych ma wiele wspólnych objawów, niezależnie od typu tego schorzenia. Wiele z tych symptomów może być łatwo przypisanych innym chorobom i czynnikom zewnętrznym, co może utrudniać szybkie rozpoznanie.
Mimo że to groźna choroba, objawy są niejednokrotnie lekceważone. Brak włączonego leczenia może skutkować poważnymi konsekwencjami, w najgorszym przypadku takich jak amputacje kończyn i śmierć.
Cukrzyca objawy
Podstawowym objawem cukrzycy, niewidocznym jednak dla oka, jest podwyższony poziom cukru we krwi (hiperglikemia) i w moczu (glikozuria). Inne objawy są pochodną nadmiernej ilości glukozy w naszym organizmie. Typowe, widoczne objawy to:
Wzrost wydalania moczu (wielomocz, poliuria)
Przeciętny zdrowy człowiek sika od 4 do 7 razy dziennie, natomiast w tej chorobie zazwyczaj częściej. Z definicji, z wielomoczem mamy do czynienia gdy ilość oddanego moczu przekracza 2500ml na dobę. Glukoza we krwi działa jak diuretyk, czyli substancja wzmagająca produkcję moczu. Gdy ilość cukru we krwi wzrasta, zwiększa się również praca nerek, które starają się wydalić nadmiar cukru.
Zwiększone pragnienie (polidypsja)
W związku z większa utratą wody, oraz próbą „rozcieńczenia” glukozy we krwi, nasz organizm wysyła nam sygnały by sięgnąć po napicie się czegoś.
Suchość w ustach
Jest to związane z wyżej omówionym wielomoczem, gdyż podczas tego zjawiska możemy się odwodnić gdy jednocześnie nie pijemy odpowiednio dużo. Oprócz tego, odwodnienie również wpływa na zmęczenie.
Zmęczenie, senność
Przyjmowane jedzenie dostarcza nam potrzebnych składników, w tym min. cukier, które mają dać nam energię. Wchłonięta glukoza nie może być jednak wystarczająco wykorzystana przez komórki organizmu, gdyż mamy niedobór insuliny, odpowiadającej za ten proces. Zatem brakuje nam energii i witalności, aż do tego stopnia, że możemy odczuwać ogromną senność każdego dnia.
Zamglone widzenie
Wzrost poziomu cukru we krwi, powoduje wahania poziomu płynów, a one mogą wpłynąć na kształt soczewki w naszych oczach, a zatem na pogorszenie ostrości widzenia. Tak więc zamglone widzenie, nagłe pogorszenie wzroku mogą być objawem cukrzycy.
Wzmożony apetyt (polifagia)
Mimo zwiększonego poziomu glukozy we krwi, organizm nie jest stanie go właściwie spożytkować z powodu niedoboru /braku insuliny. Nasze ciało wysyła wtedy odpowiednie sygnały, które pobudzają uczucie głodu. Tak zwany głód wśród obfitości.
Wolno gojące się rany
W skrajnych przypadkach mogą prowadzić do amputacji, zwłaszcza kończyn dolnych. Jest to związane min. z nieprawidłowościami w naczyniach krwionośnych. Gorsze krążenie krwi w skórze utrudnia właściwy proces gojenia. Dochodzi również problem nadkażeń bakteryjnych , które powodują powikłania ropne, czasem prowadząc do stanów zaawansowanych.
Swędzenie i pieczenie w okolicach narządów rodnych, częste grzybice
Wysoki poziom glukozy w moczu stanowi doskonale środowisko do rozwoju naturalnie występujących grzybów. Dodatkowo takie warunki jak ciepło i wilgoć, generują doskonałe środowisko dla rozwoju drobnoustrojów.
Chudnięcie
Ten objaw występuje głównie w typie 1 choroby. W sytuacji gdy komórki nie potrafią korzystać z glukozy, wzmożony jest rozpad mięśni i tkanki tłuszczowej, aby móc spożytkować białka oraz kwasy tłuszczowe do produkcji energii. Insulina jest hormonem silnie anabolicznym, czyli powodującym tworzenie różnych związków, przyczyniając się min. do budowy mięśni. Jej niedobór więc utrudnia te procesy.
Zawroty głowy, mdłości i wymioty
Organizm uciekając się do zwiększonego spalania kwasów tłuszczowych, produkuje tym samym dużą ilość ketonów. Duży wzrost ich stężenia powoduje kwasicę ketonową. Podczas tego stanu pojawiają się różne objawy, między innymi nudności czy wymioty.
Wczesne i późne objawy cukrzycy
Cukrzyca jest chorobą, która rozwija się stopniowo. W związku z tym mamy do czynienia z nieco różnymi grupami objawów i z różnych stopniem ich nasilenia w zależności od obecnego stadium. Sam początek jest niemożliwy do wychwycenia, gdyż nie daje objawów. Brak lub występowanie tylko skromnych objawów może występować przez długi okres, zanim ujawni się pełna postać choroby. W typie 1 początek trwania objawów jest zazwyczaj dużo bardziej zauważalny niż w typie 2.
Najczęstsze wczesne objawy są następujące:
- Chroniczne zmęczenie – brak ‘paliwa’ w komórkach organizmu, mimo wysokiego poziomu glukozy we krwi
- Wzmożone wydalanie moczu (wielomocz, poliuria) – wydalanie powyżej 2,5l moczu na dobę.
- Wzmożone pragnienie (polidypsja) – organizm odwadnia się nadmiernym wydalaniem moczu i próbuje uzupełnić braki płynów
- Wysychanie błon śluzowych, suchość w ustach, suchość skóry, co jest konsekwencją nadmiernego wydalania moczu
- Zamglony, niewyraźny wzrok – wysoki poziom glukozy we krwi powoduje spuchnięcie soczewki oka, a to w konsekwencji zaburza wzrok
Późne objawy
Późne objawy występują w bardziej zaawansowanym stadium schorzenia, gdy nastąpiły w naszym organizmie przewlekłe zmiany. W chorobie tej cierpią przede wszystkim małe i duże naczynia krwionośne oraz układ nerwowy. Poza tym prawie każdy organ może ulec zaburzeniom spowodowanych cukrzycą. To wszystko związane jest z różnorodnymi objawami.
- Zaburzenia czucia, mrowienie kończyn. Nadmierny poziom glukozy działa bardzo niekorzystnie na układ nerwowy. Włókna nerwów czuciowych ulegają destrukcji. Zaczynamy słabiej odczuwać dotyk czy ból. Występują niekiedy przewlekłe drętwienia, mrowienia i inne nieprzyjemne odczucia.
- Infekcje układu moczowego, gorączka, ból w okolicy nerek itp. Zaburzenia urologiczne związane są z dwoma przyczynami. Po pierwsze, przewlekły nadmiar cukru we krwi niszczy nerki, doprowadzając do nefropatii cukrzycowej. Drugą sprawą jest tzw. „pęcherz neurogenny”- uszkodzenie włókien nerwowych, wpływa również na zmniejszone odczucie parcia na mocz. Nie czujemy, że chce nam się sikać w sytuacji pełnego pęcherza. W związku z tym przetrzymujemy długo mocz w pęcherzu. To z kolei wpływa na zwiększone ryzyko rozwoju infekcji w układzie moczowym.
- Problemy seksualne. Mają one związek zarówno z zaburzeniami w unerwieniu jak i w naczyniach krwionośnych. Neuropatia zmniejsza wrażliwość na odczuwanie bodźców podczas penetracji seksualnej. U kobiet może występować suchość pochwy oraz częstsze infekcje narządów płciowych. Mężczyźni z kolei mogą mieć problemy z erekcją.
- Problemy ze skórą. Pogorszenie krążenia krwi w skórze sprzyja infekcjom skórnym. Dochodzi do powstawania różnych zmian, swędzenia, czy bolesności.
- Bóle nóg i stóp. Diabetycy mają czasem problemy z bolesnością kończyn dolnych, szczególnie nasilają się po wysiłku lub w nocy. Dodatkowo występuje tzw. „zespół stopy cukrzycowej”.
Objawy cukrzycy typu 2
W Polsce około 1/3 chorych na cukrzycę typu 2 pozostaje niezdiagnozowanych. Objawy rozwijają się powoli, w łagodnej formie, na przestrzeni miesięcy i lat, powoli uszkadzając szereg narządów wewnętrznych. Mogą się one wydawać niewinne, a chory może je kłaść na karb innych okoliczności, jak przemęczenie czy stres w pracy. Pierwsze typowe objawy w typie 2 to:
- Częste zmęczenie, zwłaszcza po obfitym posiłku, potrzeba drzemki
- Częste napady głodu, zwłaszcza krótko po zjedzonym posiłku
- Swędzenie skóry oraz częste infekcje, zwłaszcza narządów rodnych
- Ciężko gojące się rany
- Inne objawy wymienione powyżej
Cukrzycy typu 2 często towarzyszy wysokie ciśnienie krwi. Nie jest to jednak objaw tej choroby, Jako, że te dwa zaburzenia nierzadko współwystępują, nadciśnienie powinno skłaniać nas do przeprowadzenia badań w kierunku zaburzeń węglowodanowych.
- Przeczytaj więcej na temat objawów cukrzycy typu 2
- Przeczytaj o badaniach diagnostycznych na cukrzyce typu 2
Objawy cukrzycy typu 1
Cukrzyca typu 1, w przeciwieństwie do typu 2, rozwija się znacznie szybciej i wiele objawów występuje naraz w ostrej formie. W ciągu 2 dwóch tygodni od wystąpienia pierwszych objawów może być niezbędna interwencja pogotowia.
Jeśli Twoje dziecko lub Ty zauważysz poniższe objawy, natychmiast zgłoś się do lekarza:
- Nadmierne, ostre pragnienie, suchość w ustach
- Nagły duży spadek wagi i masy mięśniowej
- Bardzo duża ilość i częstotliwość oddawanego moczu
- Ciągle zmęczenie, brak energii
W ostrej fazie dodatkowo mogą pojawić się poniższe objawy. W takiej sytuacji należy natychmiast skontaktować się z lekarzem pogotowia:
- Całkowita utrata apetytu
- Nudności i wymioty
- Wzrost temperatury ciała
- Ból brzucha
- Zapach acetonu w oddechu
- Inne objawy wymienione powyżej
- Dowiedz się więcej na temat objawów cukrzycy typu 1
Cukrzyca ciążowa
Okres ciąży powoduje szereg zmian w organizmie, może również sprzyjać powstaniu zaburzeń węglowodanowych i tzw. cukrzycy ciążowej. Rozpoznawana jest ona przy niższych wartościach stężenia glukozy w badaniu OGTT, niż zwykła cukrzyca. Zatem można powiedzieć o niej, że jest łagodniejszą formą choroby. Generalnie nie powoduje żadnych objawów. Dlatego tak ważne są rutynowe badania glikemii u ciężarnych w celu ewentualnego rozpoznania tego schorzenia.
Jeśli już występują jakieś objawy to są one bardzo słabo nasilone i obejmują typowe symptomy, takie jak:
- wielomocz,
- zwiększone pragnienie,
- osłabienie i senność.
Istnieją pewne czynniki ryzyka, które powodują wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia cukrzycy ciążowej. Nie oznacza to jednak, że wystąpi ona na 100%. Jednak skłania to do bardziej ostrożnego podejścia i uważnej kontroli glikemii.
- przebyta duża ilość ciąż,
- wiek ciężarnej powyżej 35 roku życia
- nadwaga lub otyłość,
- poprzednio urodzenie dziecka ważącego ponad 4kg,
- występowanie cukrzycy typu 2 w rodzinie,
- urodzenie dziecka z wadą rozwojową,
- wystąpienie poronień,
- zespół policystycznych jajników,
- uprzednio przebyta cukrzyca ciążowa.
Objawy u dzieci
90% przypadków zachorowań na cukrzycę wśród dzieci to przypadki typu 1 tego schorzenia. Jeśli Twoje dziecko nagle czuje się zmęczone bez powodu, często oddaje mocz oraz wypija duże ilości napoi bez wyraźnej przyczyny, to koniecznie zgłoś się do lekarza. A jeśli dodatkowo czuje nudności i ma wymioty, może być niezbędna wizyta na pogotowiu.
- Dowiedz się więcej na temat cukrzycy u dzieci.
Co powinienem zrobić, jeśli zauważę u siebie objawy cukrzycy?
Przede wszystkim nie lekceważ żadnych symptomów. Jeśli podejrzewasz u siebie typ 2, umów się na wizytę u lekarza pierwszego kontaktu i powiedz o swych obawach. Badanie glukometrem w domu nie może być wykorzystane do diagnostyki. Margines błędu w glukometrach wynosi do 20%, wiec może on wykazać że masz chorobę nawet jeśli jej nie masz, i odwrotnie.
W przypadku podejrzenia cukrzycy typu 1 wizyta u lekarza powinna nastąpić bez żadnej zwłoki. Jeśli zaś rozpoznajesz objawy kwasicy ketonowej, zgłoś się na pogotowie, gdyż kwasica wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.
Nieleczone objawy cukrzycy prowadzą do groźnych powikłań
Już pierwsze oznaki cukrzycy powinny dać do myślenia – pod żadnym pozorem nie wolno ich lekceważyć. Dlaczego? Ponieważ nieleczone objawy cukrzycy prowadzą bezpośrednio do powikłań, które zagrażają życiu. Do takich należy m.in. niezwykle groźna kwasica ketonowa. Nieleczona prowadzi do śpiączki, a nawet śmierci.
Do kwasicy ketonowej dochodzi wskutek niedoboru lub braku insuliny, czyli hormonu wytwarzanego przez trzustkę. Brak insuliny uniemożliwia pobierani cukru (glukozy). Wówczas gromadzi się on w nadmiarze we krwi. Jednocześnie brakuje go w komórkach, które zaczynają szukać alternatywnych źródeł energii – znajdują je w tkance tłuszczowej.
Symptomy cukrzycy. Nie bagatelizuj ich
Symptomy cukrzycy nie mogą być bagatelizowanie z prostej przyczyny. Postępujący niedobór insuliny, prowadzący do rozwoju kwasicy ketonowej, może być spowodowany:
- ostrym zapaleniem trzustki,
- infekcjami
- stanami większego zapotrzebowania insuliny, czyli udarów mózgu, zawałów serca,
- długotrwałym nadużywaniem alkoholu,
- ciążą.
To właśnie przy ciąży kobiety muszą szczególnie na siebie uważać. W przypadku osób chorych na cukrzycę typu I już niewielka zwyżka poziomu cukru we krwi może stymulować szybkie tworzenie ciał ketonowych. Wiedząc, jakie są objawy cukrzycy, nie możesz przegapić żadnego sygnału.
Początki cukrzycy bywają niepozorne
Cukrzyca. Objawy tej choroby, zwłaszcza te wczesne, bywają niepozorne. Często zdarza się, że pacjenci je przegapiają. Co do nich należy? Początkowe objawy cukrzycy to:
- zmęczenie,
- wahania wagi,
- wzmożone pragnienie.
Chroniczne zmęczenie może zwiastować początek cukrzycy. Brzmi niepozornie, prawda? To właśnie zmęczenie i senność, nieustępujące przez długi czas, połączone dodatkową z apatią, mogą zwiastować początek choroby. Zwłaszcza jeśli idą w parze z utratą wagi, choć… nie planowało się żadnej diety. No właśnie, skąd utrata kilogramów?
To proste: w dużym skrócie cukrzyca polega na zaburzeniach metabolizmu węglowodanów. Organizm, nie mogąc wykorzystać cukrów, sięga po inne źródła energii – białka i tłuszcze. Musisz pamiętać, że niespodziewana utrata wagi naprawdę może oznaczać pierwsze objawy cukrzycy.
Jakie są inne, wczesne objawy cukrzycy?
Do jednych z najbardziej charakterystycznych, a często bagatelizowanych, objawów z całą pewnością należy wzmożone pragnienie oraz wzmożone oddawanie moczu. Jeśli oddajesz mocz 2, a nawet 3 razy częściej niż zazwyczaj to znak, że musisz udać się do lekarza. To mogą być pierwsze oznaki cukrzycy. Niepokojącym objawem jest również bezustanna suchość w ustach, nawet pomimo przyjmowania dużych ilości płynów. Pamiętaj, aby nigdy nie lekceważyć tych dwóch objawów.
Cukrzyca – jakie objawy są najgroźniejsze dla zdrowia
W przypadku hiperglikemii, czyli przecukrzenia, należy udzielić natychmiastowej pomocy. Zbagatelizowanie jej może doprowadzić do kwasicy ketonowej, a ta z kolei do śpiączki hiperglikemicznej, a nawet śmierci. Te objawy cukrzycy z pewnością należą do najgroźniejszych. To stan bezpośrednio zagrażający życiu.
Hiperglikemia oznacza zbyt wysoki poziom glukozy we krwi. Jakie wartości świadczą o zaburzeniu? Nieprawidłowa glikemia na czczo to stężenie glukozy we krwi na poziomie 100-125 mg/dl. Dwie godziny po posiłku to 140-199 mg/dl (nieprawidłowa tolerancja glukozy). Pamiętaj, że symptomy cukrzycy nigdy nie można bagatelizować!
Pierwsze objawy cukrzycy u dorosłych
Cukrzyca typu 1 najczęściej dotyka młodych ludzi, objawiając się wspomnianymi już:
- wzmożonym pragnieniem (wypijanie nawet kilkunastu litrów dziennie),
- wielomoczem,
- częstym oddawaniem moczu w nocy,
- zmniejszeniem masy ciała,
- zmęczeniem i osłabieniem.
To objawy cukrzycy charakterystyczne dla młodych ludzi. Jednak jak wyglądają pierwsze objawy cukrzycy u dorosłych? Tutaj należy wyróżnić cukrzycę typu 2, która w większości przypadków dotyka osoby po 40 roku życia. Tutaj objawy są mniej zróżnicowane, przez co sama diagnoza często przeprowadzana jest dosyć przypadkowo. Z pewnością do pierwszych objawów cukrzycy u dorosłych można zaliczyć:
- objawy osmotyczne (podobnie, jak w przypadku cukrzycy typu 1: wzmożone pragnienie, wielomocz, zmęczenie, osłabienie, etc.),
- nawracające zakażenia grzybicze i bakteryjne (np. częste infekcje dróg moczowych),
- makroangiopatię (choroby dużych naczyń): czyli chorobę niedokrwienną serca, choroby naczyń mózgowych, choroby naczyń obwodowych,
- mikroangiopatię (choroby małych naczyń): upośledzenie widzenia, uszkodzenie nerek.
Ponadto, jednym z najczęstszych objawów cukrzycy u dorosłych jest nadwaga lub otyłość (nawet 85% osób).