Cukrzyca ma swoje logo - niebieski pierścień

Cukrzyca – Rodzaje, Przyczyny i Objawy i Leczenie

Cukrzyca ma swoje logo - niebieski pierścień
Logo – niebieski pierścień to międzynarodowy symbol walki z cukrzycą

Cukrzyca jest poważną chorobą metaboliczną, w której ulega zakłóceniu gospodarka węglowodanów (cukrów) w organizmie. Najczęściej spotykamy dwa główne typy: typ 1 i typ 2. Typy te znacznie się od siebie różnią, więc warto dowiedzieć się jak je leczyć.

Współcześnie jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych przewlekłych schorzeń, z którym zmagają się pacjenci w Polsce jak i na świecie. Nie wolno jej lekceważyć, gdyż nieleczona może mieć poważne konsekwencje.

Dobra wiadomość jest taka, że mimo choroby, możemy cieszyć się długim życiem. Jest to jedno z tych schorzeń, gdzie przebieg choroby zależny w dużej mierze od nas samych. Nasza wiedza o chorobie to jedno z ważniejszych narzędzi walki z tą chorobą.

Cukrzyca Polska została stworzona dla wszystkich diabetyków, aby pomóc im kontrolować tę chorobę. Już dziś zacznij kontrolować swoje zdrowie i zapisz się na nasz newsletter.

Co to jest cukrzyca?

Według definicji przyjętej przez Światową Organizację Zdrowia, cukrzyca (lac. diabetes mellitus, dosłownie: miodowe przeciekanie) jest  przewlekłą chorobą metaboliczną, charakteryzującą się tym, że pacjent ma wysoki poziom glukozy we krwi, tzw. hiperglikemię.

Istnieją dwie bezpośrednie przyczyny choroby. To, co jest przyczyną choroby, w dużej mierze definiuje, na jaki typ cierpimy. Oto dwie główne przyczyny:

  • zaburzenie funkcjonowania trzustki – trzustka nie jest w stanie produkować wystarczającej ilości insuliny, niezbędnej do transportowani glukozy z krwi w głąb komórek (typ 1, LADA). Dzieje się tak, gdyż układ immunologiczny w wyniku błędu zaczyna traktować komórki beta trzustki jak zagrożenie i je niszczy. Trzustka przestaje produkować insulinę, brak insuliny zaś sprawia, że energia nie może przedostać się do komórek, i do chodzi do wyniszczenia organizmu.

 

lub:

  • mamy w organizmie wystarczająco dużo hormonu insuliny, ale proces reagowania na insulinę w komórkach jest zaburzony, i w konsekwencji cukier – czyli energia – nie dociera w głąb komórek. Jest to tak zwana insulinooporność. Dokładne przyczyny isnulinooporności nie są do końca poznane, wiemy że dzieje się tak z powodu wieku, otyłości, ale również leki mogą mogą doprowadzić do insulinooporności. Naukowcy podejrzewają, że u jej podstaw leży stan zapalny organizmu.

 

W pewnych okolicznościach mogą występować obie te przyczyny, wtedy jest niezwykle trudno kontrolować chorobę.

Typy cukrzycy

Nie jest to jednorodne chorzenie, lecz jest grupą chorób metabolicznych, o różnych przyczynach i metodach leczenia. Dzielimy je s 4 główne typy:

Cukrzyca typu 1

Typ 1, kiedyś zwany cukrzycą młodzieńczą, lub insulinozależną, rozwija się w dzieciństwie, i wymaga zastrzyków z insuliny. To w tym właśnie rodzaju choroby organizm niszczy zdrowe komórki beta trzustki – te które produkują insulinę. W takim wypadku chorzy muszą przyjmować insulinę już do końca życia. Nie wiadomo do końca co powoduje tę chorobę, wiadomo, że czynniki genetyczne i środowiskowe ogrywają tu rolę. Wiele przypadków zachorowań odnotowuje się jesienią i zimą, kiedy dzieci przechodzą infekcje wirusowe.

Cukrzyca typu 2

Typ 2 występuje najczęściej – dotyczmy około 90% przypadków zachorowań. Bywa nazywana cukrzycą insulinoniezależną, ale nie jest to właściwa nazwa, gdyż w późniejszych stadiach choroby insulina też może być niezbędna w leczeniu.

Jest związany ze starszym wiekiem, ale i stylem życia. Do niedawna chorowały na nią głownie osoby starsze, ale wraz z epidemią otyłości, coraz młodsze osoby zapadają na ten typ. Najmłodsza pacjentka miała 3 lata. Im większy obwód pasa, tym większe prawdopodobieństwo zachorowania na ten typ choroby.

LADA

Typ LADA to powolniejsza w rozwoju cukrzyca typu 1, która dotyka osoby dorosłe. Może się rozwijać na przestrzeni miesięcy, albo i kilku tygodni. Podobnie jak typ 1, wymaga leczenia insuliną już do końca życia.

Typ MODY, to genetyczna postać tego schorzenia, w jej ramach wyróżniono 11 podtypów. Różnią się one tym, który gen uległ uszkodzeniu. Niektóre z podtypów MODY są bardzo łagodne, i nie wymagając leczenia, inne zaś poważne. MODY występuje jednak bardzo rzadko – to około 1% zachorowań to ten typ.

Cukrzyca typu 3 – wtórna

Ponadto wyróżnia się typ 3. Jest to cukrzyca wtórna, czyli przebiegająca jako efekt innej choroby pierwotnej. Istnieje wiele schorzeń predysponujących do zaburzeń przemian węglowodanowych, są to min. dysfunkcje trzustki, zaburzenia hormonalne czy pewne choroby genetyczne. Leczenie opiera się wtedy przede wszystkim na leczeniu choroby wywołującej taki stan.

Wśród chorób genetycznych przebiegających z typem 3 można wyróżnić:

  • zespół Downa,
  • pląsawica Huntingtona,
  • zespół Wolframa,
  • zespół Klinefeltera,
  • zespół Pradera-Williego,
  • zespół Turnera,
  • porfiria.

Typ 3 powodują również min.:

  • zespół Cushinga
  • nadczynność tarczycy
  • akromegalia
  • różyczka wrodzona
  • cytomegalia
  • zapalenia i nowotwory trzustki
  • guz chromochłonny (pheochromocytoma)
  • mukowiscydoza
  • guz glukagonowy (glukagonoma)
  • i inne

Cukrzyca polekowa

Cukrzyca, lub nieprawidłowa glikemia na czczo mogą być również wywołane przez niektóre leki, jako ich działanie niepożądane. Najpopularniejszym przykładem są tu powszechnie stosowane glikokortykosteroidy – leki używane w praktycznie każdej dziedzinie medycyny, najczęściej w chorobach dermatologicznych lub alergicznych. Do glikokortykosteroidów należą np. hydrokortyzon, prednizolon, deksametazon i wiele innych. Inne leki mogące powodować stany hiperglikemii to leki kardiologiczne takie jak diazoksyd czy fenytoina, ponadto niektóre leki moczopędne, Beta mimetyki, interferon alfa.

 

Typ 1Typ 2MODYLADA
BMI jak w populacji ogólnejZazwyczaj nadwaga lub otyłośćBMI jak w populacji ogólnejBMI jak w populacji ogólnej
autoimmunoagresjabrak autoimmunizacjibrak autoimmunizacjiAutoimmunoagresja
u osób młodychzazwyczaj u osób starszychu osób młodychU osób starszych
przeciwciała przeciwwyspoweBrak przeciwciałBrak przeciwciałprzeciwciała przeciwwyspowe
peptyd C małe stężeniepeptyd C norma/ podwyższeniepeptyd C początkowo normapeptyd C małe stężenie
Leczenie insulinąLeczenie początkowo lekami doustnymiLeczenie początkowo lekami doustnymiLeczenie insuliną
Brak cukrzycy w rodzinie (rzadko)Cukrzyca w rodzinie (często)Brak cukrzycy w rodzinie (rzadko)Cukrzyca w rodzinie (często)

Elementem wspólnym wszystkich wymienionych typów jest hiperglikemia – podwyższony poziom glukozy we krwi – ale przyczyny tego stanu są inne zależnie od rodzaju.

Przyczyny cukrzycy

Przyczyny zależą od tego, na jaki typ tego schorzenia cierpimy.

Przyczyny typu 1 i typu LADA nie są jeszcze do końca poznane. Badania naukowe sugerują, że skłonność zapisana w genach połączona z zewnętrznym czynnikiem, takim jak infekcje wirusowe, jest przyczyną rozwoju tych dwóch rodzajów choroby.

W typie 2 główną rolę odgrywają czynniki zewnętrzne – takie jak styl życia, dieta bogata w kalorie i brak ruchu. Genetyczna skłonność oraz niektóre leki mogą również zwiększyć ryzyko zachorowania na ‘dwójkę’. Podstawowa przyczyną typu 2 i cukrzycy ciążowej jest insulinooporność – czyli niezdolność organizmu do korzystania z insuliny wydzielanej przez trzustkę. Trzustka produkuje inulinę, ale komórki na nią reagują, więc organizm produkuje więcej insuliny, co prowadzi do hiperinsulinemii. Powstaje swego rodzaju równia pochyła, gdyż insulina sprzyja tyciu, co z kolei zwiększa insulinooporność, i koło się zamyka. Aby przerwać to koło trzeba radykalnie zmienić styl życia i odżywiania.

Cukrzyca ciążowa rozwija się pod wpływem działania hormonów wydzielanych przez łożysko w połączaniu z czynnikami ryzyka, podobnymi do tych w typie 2. Otyłość przed ciążą oraz na początku ciąży, wiek 35 oraz historia cukrzycy ciążowej to główne czynniki ryzyka. O ile sama cukrzyca ciążowa zanika po porodzie, to wysoki poziom glikemii w trakcie ciąży może znacząco uszkodzić płód, więc jest niezwykle ważne aby tę chorobę dobrze kontrolować.

Typ MODY wywołany jest przez uszkodzenie pojedynczego genu i nie ma związku ani ze stylem życia ani z czynnikami zewnętrznymi, takimi jak infekcje.

Objawy cukrzycy

Objawy wszystkich typów są podobne, różnią się jednak natężeniem  oraz tym jak szybko się rozwijają. W typie 1 objawy rozwijają się szybko i w ostrej formie, w ciągu 2-3 tygodni, jeśli choroba zostanie nie rozpoznana, chory wymaga hospitalizacji. W takiej sytuacji rozwija się kwasica ketonowa – groźne dla zdrowia i życia powikłanie.

Zaś w przypadku typu 2 mogą one zostać utajone przez wiele lat, doprowadzając do groźnych powikłań. Wczesna diagnoza choroby jest wiec bardzo istotna.

Typowe objawy:Ponadto może się pojawić:
Trudne do ugaszenia pragnienieGrzybica narządów rodnych
Wysuszone śluzówkiCiężko gojące się rany
Wzrost ilości oddawanego moczu – poliuriaWypryski na skórze
Nagły spadek wagi ciała (typ 1)Nudności i wymioty
Zwiększony apetyt (żarłoczność)Zapach acetonu w moczu i pocie
Tycie mimo prób chudnięcia – typ 2Nieostre widzenie
Przewlekłe zmęczenie

Często też pojawiają się regularne zapalenia narządów moczowych, choroby skórne i problemy w jamie ustnej. Dzieje się tak, gdyż cukier w moczu i na skórze to doskonała pożywka dla bakterii i mikrobów. To właśnie urolodzy i dermatolodzy często wysyłają pacjentów na badania diagnostyczne, podjeżdżając chorobę.

Przejdź tutaj aby dowiedzieć się więcej na temat objawów:

Rozpoznanie

Jest to choroba, która bardzo często nie daje żadnych objawów chorobowych w swojej początkowej fazie rozwoju. Niesie to spory problem, gdyż nawet w tym czasie powoli „niszczy” nasz organizm i stopniowo zaczynają rozwijać się powikłania wśród wielu narządów. Zatem wczesne wykrycie jest bardzo ważne. Szczególnie „ukryta” i skąpoobjaowowa potrafi być cukrzyca typu 2.

Typ 1 zazwyczaj manifestuje się nagłym i ostrym początkiem, nieciężko więc zorientować się w tym wypadku, że coś jest nie tak. By w czas wykryć chorobę, zaleca się okresowe badania stężenia cukru we krwi wśród ludzi znajdujących się w grupie ryzyka- szczególnie chodzi tu o otyłość (o szczegółach napiszemy chwilę później)

Rozpoznanie jest proste i jednoznaczne i opiera się na pomiarze glikemii w krwi żylnej. Następnym krokiem jest ocena z jakim typem mamy do czynienia.

Oprócz właściwej choroby, wyróżnia się również stan przejściowy- nie będący już stanem zdrowia, ale nie będący też jeszcze cukrzycą. Nazywa się go „stanem przedcukrzycowym”.

Do rozpoznania cukrzycy musi być spełnione jedno z trzech kryteriów.

  1.  przygodna glikemia o wartości ≥200 mg/dl (11,1 mmol/l)
  2. typowe objawy takie jak wzmożone pragnienie, osłabienie i częste oddawanie moczu
  3. 2x pomiar glikemii na czczo i wynik ≥126 mg/dl (7,0 mmol/l) – drugie oznaczenie glikemii wykonane innego dnia
    glikemia w 120 minucie doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT) ≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l)

 

Aby stwierdzić stan przedcukrzycowy wyróżnia się dwa sposoby:

  1. glikemia na czczo w przedziale 100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l), jest to wskazanie by wykonać doustny test tolerancji glukozy
  2. glikemia w 120 minucie OGTT w przedziale 140–199 mg/dl (7,8–11,0 mmol/l)

 

Najpierw odpowiedzmy sobie na pytanie na czym polega to podstawowe badanie jakim jest OGTT! Jest niezwykle proste, a jednocześnie bardzo skuteczne i bezbolesne. Aby przystąpić do testu musimy być przygotowani, a mianowicie:

1)      być na czczo (8-14h od ostatniego posiłku),

2)      być po przespanej nocy, w stanie wypoczętym

3)      w ostatnich 3 dniach spożywać „normalne” ilości węglowodanów

4)      poinformować lekarza o przyjmowanych lekach (niektóre leki podwyższają glikemię i mogą zaburzać wyniki)

Przystępujemy do testu:

1)      Pobierana jest nam krew żylna aby oznaczyć glikemie na czczo,

2)      następnie wypijamy w ciągu 5 minut 250-300ml płynu – 75g glukozy rozpuszczonej w wodzie (to jest ten „najnieprzyjemniejszy” moment testu, gdyż słodycz napoju może przyprawić nas o mdłości, ale bez obaw! dodaje się czasami cytrynę, która osłabia „mdły” smak i ułatwia spożycie),

3)      oczekujemy w pozycji siedzącej, nie wykonując żadnego wysiłku fizycznego, w 60 i 120 minucie pobierana jest znowu krew aby oznaczyć glikemię i na tym zazwyczaj kończy się cały test.

Należy jeszcze wspomnieć o tym, że istnieją nieco inne kryteria dla rozpoznania „cukrzycy ciążowej”:

1)      glikemia na czczo 92–125 mg/dl

2)      glikemia w 1 godzinie OGTT ≥180 mg/dl

3)      glikemia w 2 godzinie OGTT 153–199 mg/dl

 

Stan przedcukrzycowycukrzycaCukrzyca ciążowa
1)      glikemia na czczo w przedziale 100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l),2)      glikemia w 120 minucie OGTT w przedziale 140–199 mg/dl (7,8–11,0 mmol/l)1)       przygodna glikemia o wartości ≥200 mg/dl (11,1 mmol/l) + typowe objawy2)      2x pomiar glikemii na czczo i wynik ≥126 mg/dl (7,0 mmol/l)– drugie oznaczenie glikemii wykonane innego dnia3)      glikemia w 120 minucie doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT) ≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l).1)      glikemia na czczo 92–125 mg/dl2)      glikemia w 1 godzinie OGTT ≥180 mg/dl3)      glikemia w 2 godzinie OGTT 153–199 mg/dl

 

Istnieje również szereg dodatkowych badań pomocniczych. Należy do nich między innymi oznaczanie stężenia peptydu C- jego stężenia są podwyższone w początkowym etapie typu 2, oraz obniżone, lub niewykrywalne, w typie 1. Inne przydatne badania to też oznaczanie ciał ketonowych w moczu, badania genetyczne (gdy podejrzewane jest podłoże genowe choroby) i inne.

Jak już wcześniej wspomniano, niektórzy powinni badać się w kierunku omawianej choroby nawet jeśli nie istnieją żadne objawy. Zaleca się badanie glikemii na czczo albo wykonanie badanie OGTT raz na rok w przypadku min.:

  • gdy chory miał wcześniej stwierdzony stan przedcukrzycowy
  • występuje nadwaga lub otyłość
  • obecność diabetyka wśród rodzeństwa lub rodziców,
  • po przebytej cukrzycy ciążowej, lub po urodzeniu dziecka o masie powyżej 4kg,
  • pacjenci chorzy na choroby sercowo- naczyniowe (np. migotanie przedsionków, wady zastawkowe itd.)
  • nadciśnienie tętnicze,
  • małe stężenie „dobrego cholesterolu” HDL < 40mg/dL
  • hipetriglicerydemia- triglicerydy > 150mg/dL,
  • zespół policystycznych jajników,
  • mukowiscydoza

Leczenie

Leczenie cukrzycy zależy od typu choroby na jaki cierpimy. Diabetycy typu 1 muszą zażywać insulinę, jest to jedyna metoda kontroli tej choroby, jak również dokonywać regularnych pomiarów stężenia glukozy we krwi glukometrem.

Właściwa dieta, obfitująca w warzywa i owoce, zdrowe tłuszcze i ograniczoną ilość węglowodanów jest niezwykle istotna, gdyż pomaga utrzymać stężenie glukozy we krwi w ryzach. Niestety na obecny stan wiedzy nie ma leku na cukrzycę typu 1, który by całkowicie wyleczył z choroby.

W typie 2 istnieje wiele możliwości leczenia choroby – od zmiany stylu życia poprzez leki doustne po zastrzyki z insuliny lub inkretyn.

Cukrzyca ciążowa jest leczona w podobny sposób do typu 2, czyli dietą, aktywnością fizyczną, a także zastrzykami z insuliny – jeśli jest taka potrzeba. Większość leków doustnych nie jest zalecana w ciąży ze względu na ich skutki uboczne.

Typ MODY jest leczony w zależności od jej podtypu genetycznego – niektóre jej postaci nie wymagają leczenia, inne leczy się lekami doustnymi lub insuliną.

Grupa insulinSubstancje czynneCzas działania
Analogi insulin szybkodziałająceAspart, lispro glulizyna3-5 h
insuliny krótko działająceneutralna6-8h
Insuliny o pośrednim czasie działaniaIzofanowa (NPH)18-20h
Analogi insulin długo działająceDetemir, glargina, degludecOk 24h(degludec prawie 2 doby)

 

Grupa leku przeciwcukrzycowegoSubstancje czynneOpis
Pochodne biguaniduMETFORMINAgłówny doustny lek przeciwcukrzycowy w typie 2 działanie oparte wpływie na metabolizm cukrów względnie bezpieczny zaletą jest to, że nie powoduje przyrostu masy ciała i hipoglikemiidziałaniem niepożądanym może być śpiączka mleczanowa
Pochodne sulfonylomocznikaGliklizyd, glikwidon, glimepiryd, glipizyddziałanie oparte na zwiększeniu wydzielania insuliny mogą powodować przyrost masy ciała
Inhibitory alfa-glukoryzydazyAkarbozaZmniejsza wchłanianie węglowodanów i spowalnia ich trawienie
Agoniści receptora PPAR-yPioglitazonZwiększają wrażliwość tkanek na insulinę
FlozynyDapagliflozyna i inneZwiększają wydalanie glukozy z moczem
InkretynoweEksenatyd, linagliptyna i inneZwiększają wydzielanie insuliny w zależności od zapotrzebowania. Zmniejszają apetyt mogąc powodować spadek masy ciała

Dieta cukrzycowa

Jedną z podstawowych metod leczenia jest dieta cukrzycowa, i to nie zależnie od typu. Właściwa dieta powozili uchronić się przed wahaniami poziomu glukozy we krwi, co jest istotne i w typie 1, LADA jak i dwójce i typie ciążowym. Dieta też pomoże utrzymać właściwa wagę oraz zwiększyć wrażliwość na insulinę.

Wybór diety, czy też sposobu odżywiania, zależy od osobistych upodobań oraz czy wartości etycznych (np. wegetarianizm lub weganizm). To o czym każdy diabetyk powinien pamiętać, to spożywanie domowych, nieprzetworzonych potraw, unikanie węglowodanów takich jak biały chlew, biały makaron, biały ryć, ciasta, herbatniki i inne produkty mączne. Należny do diety włączyć dużo warzyw, zdrowe tłuszcze takie jak oliwa z oliwek, olej kokosowy, naturalne masło (zamiast sztucznych margaryn).

Należy całkowicie wykluczyć słodkie napoje, w tym soki owocowe, słodycze, jedzenie typu fast food, przetworzone wędliny, produkty wysokowęglowodanowe.

Coraz więcej bada wskazuje na to, że diety nisko i średnio węglowodanowe są skutecznym elementem kontroli każdego typu choroby. W cukrzycy typu 1 diety ze średnią zawartością węglowodanów – 50-100g – na przykład dieta paleo, pomagają zmniejszyć dawki insuliny, powodują mniejsze wahania cukru we krwi, umożliwiają uzyskanie lepszego Hba1C. Co więcej, taka dieta pomaga również w stanach depresyjnych.

Dowiedz się więcej: dieta paleo i cukrzyca

W cukrzycy typu 2 dieta nieskowęglowodanowa, a zwłaszcza dieta ketogenicza pomaga skutecznie schudnąć i leczy inuslinooporność.

Co jeśćZ umiaremUnikać
Warzywa niekorzenioweZiemniaki, buraki, pietruszka, marchewFrytki, talarki, czipsy
Sałata, kapusta, pomidory, ogórki, brokuły, kalafiorPełnoziarniste pieczywo (1-2 kromki dziennie)Produkty light
Tłuste rybyPełnoziarniste kasze: gryczana, pęczak, perłowa – 2-3 łyżki ugotowanej kaszyOdtłuszczony nabiał – zawierają więcej węglowodanów
Dowmowej roboty pieczone mięsa (najlepiej tylko w towarzystwie warzyw, bez ziemniaków czy makaronu)Tłusty nabiałDżemy
Zupy bez mąki i zasamażkiSoki owocowe
JajaBiałe pieczywo
Olej z oliwek, awokado, olej kokosowyBiały ryż, biłe makarony
Ciasta
Cukier
Gotowe sosy
Gotowe dania
Pizza

Powikłania

Powikłania to główne zagrożenie jakie niesie to schorzenie. Jako, że każdy typ de facto prowadzi do tego samego, mianowicie do zbyt dużego stężenia glukozy we krwi, zatem powikłania są również takie same. To co nam szkodę to hiperglikemia. Choć glukoza jest niezbędna do życia to jak wiemy, co za dużo to nie zdrowo.

Jak mawiał Paracelsus, to dawka a nie sama substancja sprawia że coś jest trucizną a coś nie. Najogólniej mówiąc, powikłania są ostre i przewlekłe. Hiperglikemia jest niebezpieczna dla wszystkich tkanek, ale pierwotnie niszczy przede wszystkim naczynia doprowadzając do mikro- i makroangiopatii (czyli chorób odpowiednio małych i dużych naczyń). Uszkodzone naczynia mają problemy ze swoją główna funkcją, czyli z doprowadzaniem życiodajnej krwi do narządów. Następstwem tego faktu są schorzenia różnych tkanek.

Cierpią nerki, oczy, serce i wiele innych organów. Hiperglikemii nie lubią również nasze włókna nerwowe. Nieprawidłowe wahania cukru powodują zniszczenia stopniowo i powoli. Na początku nie czujemy, że coś jest nie tak, ale z czasem choroba może doprowadzić do niewydolności wielonarządowych. Dlatego tak ważne jest pilnowanie glikemii i nie dopuszczanie do skoków cukru. Gdy dochodzi do bardzo dużej hiperglikemii mogą rozwinąć się nagłe niebezpieczne stany mogące prowadzić do kwasicy czy śpiączek. Każdy z nich bezpośrednio zagraża naszemu życiu.

Ostre powikłania to między innymi:

  • kwasica i śpiączka ketonowa,
  • kwasica i śpiączka metaboliczna/mleczanowa,
  • zespół hiperglikemiczno-hiperosmolarny
  • śpiączka hipoglikemiczna- nie jest spowodowana samą chorobą ale terapią; dochodzi do niej gdy podamy sobie zbyt dużo insuliny

Przewlekłe powikłania to:

  • neuropatia- schorzenie włókien nerworych; najczęstsze przewlekłe powikłanie; objawy są różne, min. zaburzenia czucia, pieczenie, ból, zaburzenia pracy serca czy innych narządów; jednym z następstw neuropatii jest też zaburzenie odczuwania bólu dlatego często diabetycy gdy doświadczają zawału serca nawet nie są o tym świadomi, bo nie czują większych dolegliwości, fakt odkrywany jest „przypadkowo” podczas kontrolnego wykonania EKG u lekarza,
  • Nefropatia – uszkodzenie nerek,
  • zaburzenia widzenia – retinopatia i zaćma,
  • zwiększone ryzyko miażdżycy (w uszkodzonych naczyniach łatwiej dochodzi do odkładania blaszek miażdżycowych a to prowadzi do zwiększonego ryzyka chorób sercowo – naczyniowych),
  • zespół stopy cukrzycowej,
  • powikłania w układzie kostnym i stawowym.
  • zwiększona skłonność do ciężko gojących się ran, różnych zakażeń,
  • zaburzenia hormonalne- zaburzenia miesiączkowania i przedwczesna menopauza

Ilość zagrożeń, które niesie ta choroba jest spora i może przerażać. Ta świadomość jest ważna ale należy zachować spokój.Stosując bowiem odpowiednie leczenie, trzymając się właściwego stylu życia i dbając o prawidłowe poziomy glikemii, chronimy się przed tymi złymi następstwami choroby.