Głównym, acz niewidocznym objawem każdej cukrzycy jest wysoki poziom cukru we krwi i w moczu. Wszystkie obserwowalne objawy cukrzycy są tego skutkiem. Dlatego wiele z nich jest wspólnych dla wszystkich typów tego schorzenia. Różnice leżą w natężeniu oraz czasie ich rozwoju.
W przeciwieństwie do cukrzycy typu 2, która rozwija się latami, a objawy występują w znacznie łagodniejszej postaci, objawy cukrzycy typu 1 rozwijają się bardzo szybko – w ciągu dni, maksymalnie 2 tygodni. Ponadto, wiele objawów występuje w ostrej formie w tym samym czasie, więc dużo łatwiej jest je zidentyfikować.
Cukrzyca typu 1 zazwyczaj rozwija się u dzieci w wieku między 7-14 rokiem życia, z wyjątkiem jej postaci LADA, która dotyka dorosłych. LADA zazwyczaj rozwija się wolniej i nie aż tak gwałtownie jak typ 1, ale jej przyczyny są takie same.
Cukrzyca typu 1 dotyczy około 10% wszystkich zachorowań na cukrzycę.
Główne objawy cukrzycy typu 1
Istnieją cztery główne objawy cukrzycy typu 1. Jeśli osoba – zazwyczaj dziecko – cierpi na cukrzycę typu 1, to występują one jednocześnie, w zauważalnej formie:
- Częste oddawanie moczu – poliuria
- Duże pragnienie – polidypsja
- Chroniczne zmęczenie
- Nagła utrata wagi
Częste oddawanie moczu
Nadmiar cukru we krwi wiąże wodę, działając moczopędnie. Nasze nerki starają się odfiltrować nadmiar glukozy z moczu, ale nie są w stanie tego zrobić, i nadmiar ten jest wydalany z organizmu wraz z duża ilością związanej z glukozą wody. Jest to efekt działania moczopędnego glukozy. Może to prowadzić to do odwodnienia, a w skrajnych przypadkach, upośledzenia funkcji nerek.
Jeśli częściej niż zwykle oddajesz mocz, oraz ilość jednorazowo oddawanego moczu jest większa niż normalnie, możemy mieć do czynienia z poliurią. Dorosła, zdrowa osoba oddaje około 1L-2L moczu dziennie, o poliurii mówimy wtedy, kiedy chory oddaje 3L i więcej.
Objawy poliurii:
- Przerwy między wizytami w toalecie są krótkie i regularne
- Chory wstaje w nocy aby skorzystać z toalety, czego nie miał wcześniej w zwyczaju
- Dziecko zaczęło się niepodziewanie moczyć, a nie miało tego w zwyczaju
Nadmierne pragnienie
Wysoki poziom cukru we krwi działa też odwadniająco (patrz poliuria) na organizm. W rezultacie organizm próbuje nadrobić nadmierną utratę wody zwiększając pragnienie. Jeśli zauważysz u siebie poniższe objawy be powodu (np. ćwiczenia fizyczne lub leki), to mogą one być objawem cukrzycy typu 1:
- Jeśli czujesz większe pragnienie niż zazwyczaj, bez żadnego powodu
- Jeśli pomimo wypicia dużych ilości wody, pragnienie nie ustaje (np. regularnie wypijasz 2 szklanki wody, gdyż jedna nie gasi pragnienia)
Zmęczenie
Chroniczne zmęczenie, którego nie da się wytłumaczyć brakiem snu ( brak snu to mniej niż 6-8h dla dorosłej osoby), czy nadmiarem obowiązków, i które nie zanika w wyniku odpoczynku, może być objawem cukrzycy. Dzieje się tak, gdyż w cukrzycy typu 1 brakuje insuliny w organizmie. A brak insuliny uniemożliwia dostarczenie energii w głąb komórek, więc czujemy się senni, zmęczeni, ociężali. Jeśli więc zaobserwujesz u siebie poniższe objawy, to mogą być one objawami cukrzycy typu 1:
- Masz mniej energii niż zwykle
- Proste czynności sprawiają Ci trudność
- Czujesz się zmęczony mentalnie
Utrata wagi
Utrata wagi jest spowodowana podobnym mechanizmem, co nadmierne zmęczenie. Nie wystarczająca ilość insuliny sprawia, ze komórkom brakuje ich podstawowego ‘paliwa’ – glukozy. Aby uzyskać energię, organizm zaczyna spalać tłuszcz oraz białko zawarte w mięśniach – stąd utrata wagi, a zwłaszcza masy mięśniowej u chorych cierpiących na cukrzycę typu 1. O niespodziewanej utracie wagi mówimy wtedy, kiedy nie jest ona wynikiem diety, leków, czy innym zamierzonym działaniem. Zazwyczaj mówimy o utracie 5% i więcej wyjściowej masy ciała lub 4kg i więcej.
Inne objawy cukrzycy typu 1
Poza czterema głównymi objawami, mogą wystąpić inne dolegliwości, takie jak:
- Swędzenie okolic narządów rodnych – swędzenie, zaczerwienienie oraz ból w okolicach rodnych może być spowodowany infekcją grzybiczną. Wysoki poziom cukru we krwi oraz w moczu sprzyja infekcji dróg rodnych, oraz osłabia zdolność organizmu do ich zwalczania.
- Zamglony obraz widzenia –zbyt wysoki poziomu cukru we krwi powoduje opuchliznę soczewki oka, a to powoduje zamglone, zaburzone widzenie. Zamglone widzenie może dotyczy tylko jedno oka lub obu. Specyficzne objawy to niezdolność do widzenia szczegółów i utrata ostrości widzenia.
- Skórcze mięśni
- Infekcje skórne
Ostre objawy cukrzycy typu 1
Poniższe objawy oznaczają ostrą, zaawansowaną postać cukrzycy typu 1 i wymagaj natychmiastowej pomocy lekarskiej. Są one typowe dla powikłania cukrzycy zwanego kwasicą ketonową i nieleczone mogą zagrażać życiu. Przeczytaj więcej o kwasicy ketonowej.
- Nudności i wymioty – znacznie zawyżony poziom cukru we krwi zaburza metabolizm i powoduje duże zamieszanie w organizmie. Jeśli nudności i wymioty pojawiają się wraz z innymi objawami cukrzycy, wymioty powyżej, należy zgłosić się natychmiast do lekarza. Nudności i wymioty to jedno z późniejszych objawów cukrzycy typu 1.
- Całkowita utrata apetytu
- Bóle brzucha
- Słodkawy, owocowy zapach z ust – oznacza on że w organizmie następuje produkcja ciał ketonowych
Co robić jeśli zauważysz objawy cukrzycy typu 1?
Jeśli zauważysz opisane powyżej objawy, natychmiast zgłoś się do lekarza. Cukrzyca typu 1 wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej i terapii insuliną, czasem też kroplówek i wyrównania elektrolitów, jeśli nastąpiło silne odwodnienie organizmu. W skrajanych wypadkach grozi skrajnym wycieczeniem, uszkodzeniem nerek i śpiączką, Nieleczona może zakończyć się śmiercią.
