Zaburzenia seksualne u kobiet chorych na cukrzycę

Zaburzenia seksualne u kobiet chorych na cukrzycę

Zaburzenia seksualne u kobiet chorych na cukrzycę
Zaburzenia seksualne u kobiet chorych na cukrzycę mogą być spowodowane neuropatią cukrzycową

Jeśli chorujesz na cukrzycę jesteś w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia zaburzeń seksualnych, w porównaniu z paniami niechorującymi na cukrzycę. Niestety cukrzyca dotyka wiele aspektów naszego życia, łącznie z aspektem seksualnym.

Naukowcy uważają, że rozwój zaburzeń seksualnych u kobiet z cukrzycą odpowiadają przede wszystkim przyczyny psychologiczne, w tym często współistniejąca z cukrzycą depresja. Inne przyczyny to uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych w okolicach sfer erogennych spowodowane przewlekłą hiperglikemią.

Stanowi to różnicę w porównaniu z występującymi u mężczyzn z cukrzycą zaburzeniami erekcji, gdzie podstawową rolę odgrywają późne powikłania cukrzycy, takie jak neuropatia oraz mikroangiopatia.

Występowanie zaburzeń seksualnych związane jest zarówno z cukrzycą typu I jak i II. Jednak w przypadku kobiet chorujących na cukrzycę typu II zaburzenia seksualne występują częściej, w porównaniu z kobietami chorującymi na cukrzycę typu I.

Przyczyny zaburzeń seksualnych u kobiet chorych na cukrzycę

Zaburzenia seksualne u kobiet z cukrzycą mają wiele przyczyn. Istotną rolę w ich rozwoju odgrywają czynniki psychologiczne, biologiczne oraz społeczne. W ostatnich latach największe znaczenie w rozwoju zaburzeń seksualnych u kobiet z cukrzycą zaczęto przypisywać czynnikom psychologicznym. Należą do nich:

  • Depresja, która często dotyka diabetyków
  • Zaburzenia lękowe;
  • Niska samoocena;
  • Zaburzenia postrzegania własnego ciała,
  • Stach przed odrzuceniem;

Prócz powyższych ważny jest też strach przed zajściem w ciążę, strach przed poronieniem, przed urodzeniem dziecka z wadami genetycznymi – dotyczy przede wszystkim młodszych kobiet z cukrzycą typu I.

Stosunkowo najmniejszą rolę przypisuje się czynnikom ryzyka stricte medycznym takim jak:

  • Powikłania cukrzycowe, takie jak neuropatia (uszkodzenie nerwów) oraz angiopatia (uszkodzenie naczyń krwionośnych)
  • Leki: przeciwnadciśnieniowe, przeciwdepresyjne.
  • Otyłość;

Zaburzenia seksualnych u kobiet chorych na cukrzycę – objawy

Kobiety chorujące na cukrzycę mogą prezentować różne postaci zaburzeń seksualnych. Mogą to być:

  • Osłabienie lub całkowita utrata zainteresowania seksem – spadek libido;
  • Trudności w osiągnięciu podniecenia seksualnego, osłabione odczuwanie bodźców seksualnych
  • Zaburzenia lubrykacji (objawiające się uczuciem suchości pochwy);
  • Bolesne stosunki płciowe (tzw. dyspareunia);
  • Utrata możliwości osiągnięcia orgazmu.

Wyżej wymienione zaburzenia rozwijają się m.in. w wyniku długotrwałej hiperglikemii, częstych infekcji pochwy, mikroangiopatii (uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych) oraz neuropatii cukrzycowej.

Hiperglikemia poprzez działanie odwadniające może powodować utratę odpowiedniego nawilżenia tkanek pochwy, co skutkuje zaburzonym nawilżeniem oraz bolesnymi stosunkami płciowymi. Ponadto hiperglikemia poprzez sprzyjanie infekcjom dróg moczowych może wiązać się z bolesnym współżyciem.

Infekcje pochwy, częste w nieunormowanej cukrzycy – czy to bakteryjne czy to to grzybiczne, sprawiają, że stosunek może być bolesny i nieprzyjemny.

Problemy z osiągnięciem podniecenia płciowego oraz orgazmu wynikają przede wszystkim z uszkodzenia w przebiegu cukrzycy układu nerwowego (neuropatia) oraz małych naczyń krwionośnych odżywiających narządy płciowe (mikroangiopatia), takie jak łechtaczka czy pochwa. Przez to odczucia seksualne są dużo słabsze, a my mamy problemy z osiągnięciem podniecenia płciowego.

Mikroangiopatia może również skutkować zastojem krwi w obrębie naczyń zaopatrujących łechtaczkę, zaburzeniami lubrykacji (nawilżanie pochwy) i bolesnymi stosunkami płciowymi.

Diagnoza zaburzeń seksualnych u kobiet chorych na cukrzycę

Rozpoznanie zaburzeń seksualnych u kobiet z cukrzycą stanowi nie lada wyzwanie. W rzeczywistości prawidłową diagnozę postawić można wyłącznie na podstawie dokładnie zebranego wywiadu. W trakcie rozmowy kobieta nie powinna czuć się zawstydzona, a lekarz powinien postępować sposób taktowny aby kobiety nie urazić, nie oceniać, zdobyć jej zaufanie.

Rozmowa powinna odbywać się w pomieszczeniu zapewniającym komfort przeprowadzenia tej delikatnej rozmowy. W trakcie wywiadu lekarz z pewnością zapyta o przebyte w przeszłości epizody depresji, poważne choroby współistniejące oraz używki obecne w naszym życiu (przede wszystkim palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, narkotyki).

Na pytania należy odpowiadać zawsze szczerze, ponieważ w przeciwnym wypadku skutkować to może postawieniem błędnej diagnozy i wdrożeniem nieskutecznego leczenia.

Prócz wywiadu niezbędne jest również ogólne badanie lekarskie, w trakcie którego lekarz ocenia różne układy naszego organizmu, których nieprawidłowości mogą wywoływać zaburzenia seksualne (np. układ endokrynologiczny, neurologiczny).

Niekiedy konieczna jest konsultacja ginekologiczna i/lub urologiczna oraz wykonanie badań dodatkowych: laboratoryjnych (przede wszystkim hormonalnych tj. stężenie estrogenów, testosteronu, prolaktyny, TSH we krwi) oraz obrazowych (np. ultrasonografia przezpochwowa).

Leczenie zaburzeń seksualnych u kobiet chorych na cukrzycę

Nie istnieją powszechnie stosowane, sztywne schematy leczenia zaburzeń seksualnych u kobiet z cukrzycą. Zastosowanie mają leczenie farmakologiczne oraz psychologiczne, często stosowane łącznie.

Leczenie psychologiczne powinno być prowadzone przez doświadczonego psychologa, seksuologa lub psychiatrę. W zależności od dominującej przyczyny istniejących zaburzeń stosowana jest terapia indywidualna, terapia obejmująca obojga partnerów oraz terapia grupowa. Leczenie takie nierzadko trwa dłuższy czas, należy więc uzbroić się w cierpliwość.

Farmakoterapia zaburzeń seksualnych w dużej mierze zależy od dominujących w naszym przypadku dolegliwości. Stosowane są miejscowe lub doustne preparaty estrogenowe (zwłaszcza w przypadku dominującego uczucia suchości pochwy) oraz testosteron (głównie w zaburzeniach osiągania orgazmu, podniecenia płciowego, pożądania).

Z racji swoich działań niepożądanych (maskulinizacja – pojawienie się u kobiety męskich cech budowy ciała, niekorzystny wpływ na układ krążenia, na wątrobę) testosteron nie powinien być jednak stosowany przewlekle.

Innymi lekami poprawiającymi nawilżenie pochwy, wpływającymi na podniecenie, pożądanie są tybolon (dostępne preparaty: Ladybon, Livial) oraz fentolamina i apomorfina.

Prócz tego kobiety z problemami w osiągnięciu podniecenia i/lub orgazmu mogą odnieść korzyści z zastosowania specjalnych urządzeń umieszczanych w okolicy łechtaczki (Eros-CDT), które za pomocą wytwarzanego podciśnienia poprawiają krążenie krwi w tej okolicy.

Dzięki temu odczuwane w trakcie stosunku seksualnego bodźce odbierane są przez nasz organizm jako intensywniejsze. W przypadku zaburzeń lubrykacji (objawiających się uczuciem suchości pochwy) skuteczne mogą okazać się lubrykanty oraz odpowiednio poprowadzona gra wstępna.

Nie powinniśmy zapominać o kwestii podstawowej tj. prawidłowej kontroli naszej cukrzycy. Należy utrzymywać odpowiednie wartości glikemii oraz hemoglobiny glikowanej. Dzięki temu spowolnimy rozwój powikłań cukrzycowych (neuropatii, mikroangiopatii) mających znaczenie w rozwoju zaburzeń seksualnych.

W przypadku bolesnych stosunków płciowych związanych z infekcjami dróg moczowych w przebiegu cukrzycy istotne znaczenie ma wdrożenie wczesnej, odpowiednio dobranej terapii antybiotykami.

Prócz powyższych ważna jest również zmiana naszego tzw. stylu życia. Powinna ona polegać na wprowadzeniu zdrowej, zbilansowanej diety i regularnego, umiarkowanego wysiłku fizycznego, które zapewniają uzyskanie, a następnie utrzymanie prawidłowej masy ciała.

Zapobieganie

Podstawowe znaczenie w zapobieganiu rozwoju zaburzeń seksualnych u kobiet z cukrzycą mają prawidłowa kontrola i leczenie cukrzycy, prowadzenie zdrowego stylu życia, wolnego od nałogów.

Istotne znaczenie ma również wczesne poszukiwanie pomocy lekarskiej w przypadku pojawienia się pierwszych symptomów zaburzeń seksualnych.

Jeśli natomiast doskwierać nam będzie obniżenie nastroju, utrata zainteresowań lub inne objawy sugerujące depresję powinniśmy niezwłocznie skontaktować się z psychologiem lub psychiatrą.

Autor: lek. Grzegorz Sławiński