Osobista pompa insulinowa

Osobista pompa insulinowa pomaga wyrównać glikemię w cukrzycy typu 1
Osobista pompa insulinowa daje więcej wolności i skutecznie reguluje glikemię

Terapia pompą insulinową polega na ciągłym podskórnym podawaniu insuliny i jest alternatywą dla zastrzyków z penów w cukrzycy typu 1. Badania pokazują, że osoby “na pompie” znacznie poprawiły kontrolę poziomów cukru we krwi. Mimo, że liczba osób leczonych w ten sposób systematycznie wzrasta, to w wielu krajach pompy dalej są rzadkością, głównie ze względu na wysoki koszt.

Osobista pompa insulinowa? Co to właściwie jest i jak to działa?

Najbardziej powszechna metoda leczenia cukrzycy typu 1– podawanie insuliny pod skórę za pomocą penów – zmusza do częstego robienia zastrzyków.

Osobista pompa insulinowa jest na stałe przymocowana do ciała poprzez plastikowy dren i specjalne wkłucie. To wkłucie to mały wenflon, mocowany na przylepcu, wymieniany raz na 3 dni. Przez całą dobę automatycznie podaje ona dawkę bazową (czyli tę, którą normalnie przyjmuje się z pena na cały dzień) oraz bolusy, które sami określamy i podajemy dodatkowo. Bolusy podajemy aby pokryć zapotrzebowanie na insulinę gdy coś zjemy i w celu skorygowania nieprawidłowych poziomów glikemii.

Większość pomp insulinowych składa się z:

  •   Zbiorniczka na insulinę, który uzupełniasz w zależności od zapotrzebowania organizmu na ten hormon
  •   Silniczka, który przesuwa tłok wpychając insulinę do drenu lub do kaniuli. Kaniula to wkłucie, w przypadku pomp bez drenu
  • Wkłucia teflonowego lub metalowego, które umożliwia „wejście” insuliny do ciała. Wkłucie przypinamy w miejscach gdzie znajduje się tkanka tłuszczowa (brzuch, uda, nad pośladkami, ramiona).

Ilość insuliny, którą chcemy podać, ustalamy przez wprowadzenie odpowiednich informacji do pompy. Robimy to klikając w odpowiednie przyciski. Istnieją też pompy, które posiadają osobny pilot sprzężony z urządzeniem.

W pompach używamy głównie jednego typu insuliny – tzw. insuliny szybkodziałającej, która zaczyna działać już po 5 minutach

Jakie są typy pomp insulinowych?

Istnieją dwa główne typy osobistych pomp insulinowych:

  •    Pompy sterowane ręcznie, łączone z ciałem za pomocą kilkudziesięciocentymetrowego drenu i wkłucia – kaniuli
  •    Pompy sterowane przez pilota, przytwierdzane bezpośrednio do ciała (razem ze zbiorniczkiem na insulinę), podające insulinę bezpośrednio do wkłucia

Poza nimi są też pompy, które są wszczepiane pod skórę cukrzyka. Taka pompa ma już zaprogramowane dawki, które przyjmujemy. Napełnia się ją insuliną za pomocą strzykawki wbijanej pod skórę raz na 3 miesiące. Urządzenia te jednak nie cieszą się dużą popularnością.

Wolność na pompie

Kiedy mówimy “osobista pompa insulinowa” zazwyczaj wyobrażamy sobie lepszy, kolorowy, prostszy świat. I tak właściwie jest. To małe urządzenie rzeczywiście daje nam dużo więcej wolności i zapewnia bardziej precyzyjne podawanie insuliny. Terapia pompą polega n podawaniu tylko jednego typu insuliny – insuliny szybkodziałającej, która podawana jest w dwóch tryba: baza i bolus.

Baza

Jedną z częściej wymienianych zalet jest możliwość ustawienia dokładnej bazy. Jeśli z jakiś powodów nic nie jemy przez cały dzień, sama baza pozwoli utrzymać dobrą glikemię. Co więcej, w każdej chwili możemy zwiększać lub zmniejszać dawki bazowe, dopasowując ilość insuliny do naszej aktywności. Jeśli w nocy potrzebujemy jej więcej, po prostu programujemy odpowiednio nasz schemat bazowy. Taki zabieg nie jest możliwy w przypadku penów, gdzie podajemy bazę na najbliższe 18-24 godziny.

Bolus

Dodatkowo, w pompie korzystamy z bolusów przyjmowanych w zależności od tego, co będziemy jeść w ciągu kilkunastu najbliższych minut. Nie trzeba planować z wyprzedzeniem posiłków, robić zastrzyków z insuliną długodziałającą a potem czekać na szczyt jej działania. W pompie istnieją 3 rodzaje bolusów:

  • tzw. krótki – na posiłki węglowodanowe i korektę glukozy
  • tzw. przedłużony – na posiłki z białek i tłuszcz
  • tzw. złożony – na posiłki gdzie mamy węglowodany, białka i tłuszcze

Pompa daje nam też niezwykłą możliwość zawieszenia podawania insuliny. Opcja bardzo przydatna w przypadku hipoglikemii lub dużego wysiłku fizycznego.

Większość nowych pomp posiada już opcję „schematów”. Pozwalają one ustawić czasową zmianę dawek bazowych. Gdy wiemy, że będziemy dużo się ruszać możemy wybrać schemat, w którym ilość dziennych dawek jest zmniejszona. Podczas np. choroby, gdy poziomy idą do góry możemy wybrać drugi schemat, który poda nam więcej insuliny niż normalnie. Możliwość podania sobie prawie idealnej dawki insuliny powoduje, że kontrolowanie glikemii jest bardziej efektywne niż w przypadku penów. To z kolei zmniejsza ryzyko występowania powikłań cukrzycowych.

Osobista pompa insulinowa jest dobrym rozwiązaniem również w przypadku dzieci, które nie lubią zastrzyków. Tu tego problemu nie ma. Kłujemy się raz na trzy dni, podczas zmiany wkłucia.

Problemy na pompie

Terapia pompowa nie zawsze bywa aż tak prosta i skuteczna jak wyobrażamy to sobie na początku. Ten sposób leczenia ma też swoje wady. Największą jest konieczność nauczenia się standardowej obsługi i postępowania w nietypowych sytuacjach.

Przy takiej formie insulinoterapii podczas wyliczania dawek na posiłek, musimy liczyć nie tylko wymienniki węglowodanowe, ale też białkowo-tłuszczowe. Dodatkowo, musimy mieć świadomość, że wkłucie zawsze może się odkleić albo zapchać (co kończy się hiperglikemią), bateria w pompie może się wyładować, a sama pompa to tylko urządzenie, które może się po prostu zepsuć.

Jednak wszystkie te problemy rozwiązuje się szybko. Nawet jeśli denerwujemy się, że zakładanie kaniuli trwa trochę dłużej niż podanie insuliny z pena, pomyślmy, że robimy to raz na 3 dni, nie raz na 3 godziny.

Jak zdobyć pompę insulinową?

Aktualnie w Polsce o darmową pompę insulinową może starać się każdy diabetyk typu 1, kto nie ukończył 26 lat. Wystarczy skontaktować się z diabetologiem, który wytłumaczy cały proces ubiegania się o to urządzenie w ramach refundacji NFZ. Można też kupić pompę samodzielnie u przedstawicieli firm zajmujących się dostarczaniem tego typu urządzeń na lokalny rynek. Lekarze diabetolodzy podadzą nam kontakt do takich osób. Za pompy sprzedawane na wolnym rynku zapłacimy od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.

Kobiety chore na cukrzycę typu 1, planujące ciążę lub będące w ciąży, mogą bezpłatnie wypożyczyć pompę insulinową. Pompy są dostępne  w ośrodkach diabetologiczno- położniczych w całej Polsce.

Dowiedz się jak przygotować się do ciąży przy cukrzycy typu 1