Kontrola cukrzycy typu 1 to podejmowanie takich decyzji, których skutki zastąpią działanie zdrowej trzustki. Nie jest to łatwy cel, ale jest on możliwy do osiągnięcia i na pewno jest wart wysiłku.
Właściwa kontrola jest niezbędnym elementem wyrównania cukrzycy typu 1 i uniknięcia powikłań cukrzycy.
Na czym polega dobra kontrola cukrzycy typu 1?
Jeśli poziom HbA1c wynosi 6,5% lub mniej, wówczas można uznać, że kontrola cukrzycy typu 1 jest skuteczna. Czasem jednak lekarz może ustalić łatwiejszy cel HbA1c, zwłaszcza kiedy istnieje ryzyko wystąpienia ciężkich hipoglikemii.
Czytaj więcej:
Właściwy poziom HabA1c osiągniemy poprzez codzienną kontrole glikemii.
Cele kontroli cukrzycy typu 1
Przy właściwej kontroli cukrzycy typu 1 powinniśmy utrzymywać stężenie glukozy we krwi w ramach zalecanych norm, przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka hipoglikemii i zapobieganiu kwasicy ketonowej.
- Staraj się osiągnąć normy glikemii we krwi i HbA1c
- Staraj się zminimalizować ryzyko hipoglikemii
- Unikaj kwasicy ketonowej
Mimo, że kontrola wagi przy cukrzycy typu 1 jest nie tak istotna jak w przypadku w cukrzycy typu 2, to pacjenci powinni mieć świadomość, że może u nich wystąpić zwiększenie masy ciała, co z kolei prowadzi do insulinooporność i dodatkowych trudności w zarządzaniu poziomem glukozy we krwi.
Lista kontrolna kontroli cukrzycy typu 1
- Czy insulina bazowa jest ustalona na właściwym poziomie?
- Czy zdarza Ci się zapominać o zastrzykach?
- Czy pomijasz badania krwi glukometrem? Badaj poziom cukru we krwi przed każdym posiłkiem
- Poświęć czas na przemyślenie decyzji odnośnie dawek insulin – nie spiesz się
- Nie przesadzaj z leczeniem niedocukrzeń – przeczytaj jak skutecznie leczyć hipo
- Wiedz, jak postępować kiedy zjesz przekąskę
- Wiedz jak podawać korekty insuliny
Czy masz dobrze dobrane dawki insuliny bazowej?
Właściwe ustawienie insuliny bazowej jest sporym wyzwaniem – niewłaściwie ustawienie bazy może wyjaśnić, dlaczego poziom cukru będzie zbyt wysoki lub zbyt niski w określonych porach dnia.
Zapotrzebowanie na insulinę bazową zmienia się w miarę upływu lat, ma to wpływ wiele czynników związanych z procesem starzenia. Co kilka lat konieczny jest wiec przegląd podstawowej dawki insuliny i dostosowanie jej do zmieniających się potrzeb.
Najlepszym doradcą w tym temacie będzie lekarz diabetolog.
Pamiętaj o zastrzykach przed posiłkami
Pominięcie choćby jednego zastrzyku może poważnie zaburzyć efekty dotychczasowych wysiłków i całkowicie rozchwiać stężenie cukru we krwi. Jeśli od czasu do czasu zapominasz o insulinie, zwróć uwagę, czy dzieje się to zbyt często i zastanów się jak temu przeciwdziałać.
Naucz się liczyć wymienniki węglowodanowe. Osoby korzystające z pomp powinny również nauczyć się wymienników białkowo-tłuszczowych. W ten sposób łatwiej Ci będzie ustalić dawki insuliny na dany posiłek.
Pomijanie badań krwi glukometrem
Diabetycy typu 1 powinni dokonywać pomiaru glukozy we krwi przed każdym posiłkiem oraz przed snem. Niektórzy z nas pomijają badania glukometrem, bojąc się że na wyświetlaczu pojawi się wysoki wynik.
Pomijanie badań to jednak zła strategia. Nie robiąc regularnych pomiarów, nie jesteśmy w stanie zrozumieć co spowodowało wysoki cukier. Co więcej, ryzykujemy, że glikemia bardzo wzrośnie, lub przeciwnie, bardzo spadnie. Zwłaszcza pomijanie pomiaru przed snem może sprawić, że ryzykujemy ciężką hipoglikemię, a nawet drgawki, w środku nocy.
Nie spiesz się z wyliczeniem ilości jednostek insuliny
Pośpiech w doborze dawki insuliny jest bardzo częstym powodem ogromnych wahań poziomu cukru we krwi.
Poświęć dodatkowe 2 minuty na przemyślenie swojej decyzji przed podaniem insuliny. W ten sposób zaoszczędzisz sobie sporo kłopotów związanych z dużymi wahaniami glikemii i powrotem do właściwego poziomu glukozy w organizmie.
Zapobieganie hipoglikemii
Choć ważne jest, aby unikać niskich poziomów cukru we krwi, to niektórzy z nas są przesadnie ostrożni w unikaniu hipo lub bywają zbyt agresywni w jego leczeniu. W ten sposób ryzykujemy duże skoki poziomu cukru, takie jak 270 mg/dl lub więcej.
Jeśli stężenie cukru we krwi- w następstwie leczenia hipoglikemii- bardzo się podnosi, spróbuj zrozumieć, co robisz źle.
Może jesz za dużo węglowodanów lub przesadzasz z ilością napoju, który ma podnieść cukier? Wysokie lub niskie stężenie glukozy w organizmie może wynikać z braku infrmacji, ile dane produkty zawierają cukru i węglowodanów.
Nawet jeśli nie lubisz smaku tabletek glukozy, warto z nich korzystać. To najszybszy sposób na podniesienie poziomu cukru do bezpiecznego poziomu, bez ryzyka hiperglikemii. Każda tabletka ma określoną ilość węglowodanów- taka informacja znajduje się na opakowaniu, więc łatwo ocenić ile powinniśmy ich zjeść.
- Więcej o leczeniu hipoglikemii
- Więcej o objawach hipoglikemii
Nie pomijaj zastrzyków
Niektórzy z pacjentów celowo nie przyjmują leków. Dzieje się tak z kilku powodów: ze złości, z chęci zemsty na sobie lub bliskich lub z chęci zrzucenia wagi (diabulimia).
- Przeczytaj o zaburzeniach odżywiania u nastolatków z cukrzycą
Pamiętaj, że regularne ignorowanie zastrzyków bardzo szkodzi Twojemu organizmowi. Problem dotyczy głównie młodzieży, która z premedytacją pomija podanie insuliny. Wielu z młodych ludzi doprowadziło swoje organizmy do poważnych powikłań, takich jak niewydolność nerek, nawet już po dwudziestym roku życia.
Jeśli celowo nie przyjmujesz leków, ale chcesz to zmienić, musisz zwrócić się o pomoc do specjalistów. Oni zapewnią Ci wsparcie psychologiczne.
Przekąski
Typową przeszkodą w wyrównaniu cukrzycy u osób stosujących intensywną terapię insulinową są nieplanowane przekąski. Przekąski, które zawierają 10g lub więcej węglowodanów, i na które nie robimy zastrzyku.
Jeśli zjesz nieplanowana przekąskę, która zawiera 10g lub więcej węglowodanów, powinieneś podać korektę z szybkodziałającej insuliny. Zazwyczaj stosuje się 1 jednostkę insuliny na 10g węglowodanów.
Średniej wielkości jabłko zawiera 13g węglowodanów, paczka chipsów (które odradzamy!), dużo więcej.
Dawki korekcyjne
Kolejnym problem są dawki korekcyjne, w sytuacji kiedy do posiłku podamy zbyt mało insuliny.
Zbyt duże lub zbyt szybkie podanie dawki korekcyjnej może prowadzić do hipoglikemii. Pamiętaj, że szybkodziałające insuliny działają 2h-4h, więc zanim zrobisz zastrzyk, odczekaj, aż poprzednia dawka insuliny opuści organizm.
- Przeczytaj o czasie działania insulin
Typowo jedna jednostka insuliny obniża poziom glukozy we krwi o 33-55 mg/dl.
