Ciężka hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi jest na tyle niebezpiecznie niski, że chory wymaga pomocy osób trzecich lub nawet interwencji lekarza.
Stan ciężkiej hipoglikemii niesie ze sobą duże ryzyko, jeżeli stężenie cukru we krwi spada znacząco poniżej 55 mg / dl i może stanowić zagrożenie życia dla diabetyka, a w niektórych sytuacjach, dla osób z jego otoczenia (jazda samochodem, opieka nad dziećmi).
Dwa przypadki ciężkiej hipoglikemii, czyli glikemii poniżej 55 mg/dl (3,0 mmol/l) stanowią podstawę do odebrania prawa jazdy kierowcom, a w przypadku kierowców zawodowych, nawet jeden przypadek ciężkiej hipoglikemii stanowi taka podstawę.
Kto może cierpieć na ciężką hipoglikemię?
Osoby narażone na wystąpienie ciężkiej hipoglikemii to osoby, które przyjmują choćby jeden z następujących leków przeciwcukrzycowych:
- Insulina
- Pochodne sulfonylomocznika
- Glinidy
- Osoby, które często doświadczają hipoglikemii i przez to tracą zdolność rozpoznawania objawów hipoglikemii.
Ryzyko więc dotyczy wszystkich diabetyków typu 1 jak i niektórych diabetyków typu 2.
Objawy ciężkiej hipoglikemii
Objawy ciężkiej hipoglikemii zazwyczaj łatwo zauważyć. Stan ten najczęściej objawia się w poniższy sposób i przypomina stan upojenia alkoholowego:
- Zmieszanie i dezorientacja
- Zaburzenia mowy
- Nietypowe zachowanie – paranoja, lęk lub agresja
- Niespokojny sen, koszmary podczas snu
Jeśli nie spożyjemy glukozy, kolejnym etapem będą:
- Problemy z utrzymaniem równowagi, przewracanie się
- Drgawki
- Konwulsje
W skrajnych wypadkach:
- Utrata przytomności
- A nawet śpiączka
W większości przypadków organizm będzie próbował korygować stężenie cukru we krwi, ale samodzielnie nie będzie w stanie tego zrobić. Co roku lekarze wskazują hipoglikemię jako bezpośrednią przyczynę zgonów wśród diabetyków.
Przyczyny ciężkiej hipoglikemii
Ciężka hipoglikemia jest skutkiem podania zbyt dużej dawki leku w stosunku do zapotrzebowania.
Następujące okoliczności mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia ciężkiej hipoglikemii:
- Przedawkowanie leków
- Pomijanie posiłków lub opóźnione posiłki
- Zwiększenie aktywności fizycznej bez jednoczesnego zwiększenia ilości pożywienia lub bez zmniejszenia leków/insuliny
- Picie alkoholu i pójście spać bez posiłku
- Nieuświadomiona hipoglikemia
Hipoglikemia nieuświadomiona
Jeśli często dochodzi do ciężkiej hipoglikemii, można stracić zdolność do rozpoznawania jej objawów. Takie zjawisko nazywa się hipoglikemią nieuświadomioną. Osoby o ograniczonej świadomości objawów niedocukrzeń są w grupie zwiększonego ryzyka ciężkiej hipoglikemii, gdyż nie czują sygnałów ostrzegawczych, zanim ich stan stanie się ciężki.
Leczenie ciężkiej hipoglikemii
Jeżeli osoba, u której wystąpiła ciężka hipoglikemia, jest przytomna i maże jeść, to powinno podać się jej coś słodkiego.
Celem jest dostarczenie od 15 do 20 g węglowodanów w jak najszybszym czasie. Taka dawka węglowodanów występuje w:
- 150ml słodkiej koli lub napoju energetycznego
- 3 lub 4 tabletkach glukozy, np. Dextro (każda o masie 5 g)
- Garści słodyczy
Jeśli diabetyk ma atak, to przyjęcie takiej dawki węglowodanów może przywrócić stand normalny. Nie jest to jednak zagwarantowane, zwłaszcza jeśli w organizmie jest nadal duża ilość insuliny lub leków. Monitoruj stan chorego, i w razie konieczności podaj więcej glukozy.
- Przeczytaj pełny artykuł jak leczyć hipoglikemię
Jeśli pacjent jest nieprzytomny lub niezdolny do jedzenia
Jeśli osoba nie jest w stanie samodzielnie sięgnąć po coś do jedzenia, nie jest wskazane, aby umieszczać żywność w jej ustach. Może się nią zadławić lub dusić.
Są dwie możliwości:
- Jeśli masz możliwość, wstrzyknij glukagon
- Zadzwoń po pogotowie
Zestaw do wstrzyknięcia glukagonu różni się od zestawu z insuliną. Glukagon znajduje się w pomarańczowym etui, ma postać proszku, który wymaga rozpuszczenia w cieczy dołączonej do zestawu. Zastrzyk należy wykonać w okolicy mięśnia. Daje to gwarancję, że lek zostanie szybko wchłonięty do krwi.
Pełna instrukcja znajduje się na dołączonej do zestawu ulotce informacyjnej. Warto ją przeczytać zanim nastąpi sytuacja kryzysowa. Upewnij się, że zestaw z glukagonem nie jest przeterminowany. W przeciwnym razie glukagon może nie zadziałać.
Jeśli nie masz zestawu z glukagonem w domowej apteczce lub w pracy/szkole poproś o lekarza o receptę zanim zajdzie taka potrzeba.
Zapobieganie ciężkim hipoglikemiom
W przypadku ciężkiej hipoglikemii, ważne jest, aby dowiedzieć się, co jest przyczyną jej wystąpienia. Prowadzenie szczegółowego dziennika poziomu glukozy we krwi może pomóc w określeniu, co wywołało taki stan.
Im więcej szczegółów odnotujesz, tym szansa na zrozumienie przyczyny ciężkiej hipoglikemii będzie większa. Zatem spróbuj zapisać to, co jesz, jakie dawki insuliny przyjmujesz, poszczególne ćwiczenia, które wykonujesz. Pamiętaj, żeby zaznaczyć wszelkie opóźnienia w posiłkach i chwile towarzyszącego Ci stresu oraz wszelkie inne detale, które mogą Ci pomóc zrozumieć wystąpienie hipoglikemii.
Regularne badanie poziomu glukozy we krwi, pomoże ci dostrzec moment, gdy stężenie cukru będzie zbyt niskie. Sprawdź poziom cukru we krwi, jeśli zaczniesz czuć się nieco zmęczony, powolny lub zaniepokojony – mogą to być objawy hipoglikemii.
- Przeczytaj pełną listę objawów hipoglikemii, żeby móc lepiej kontrolować swój stan.
Jeśli nie potrafisz rozpoznać przyczyn ciężkiej hipoglikemii, zgłoś się do lekarza.