Leki z grpy Glinidy - Prandin

Glinidy – Posiłkowe regulatory glikemii

Leki z grpy Glinidy - Prandin
Glinidy to leki stosowane w cukrzycy typu 2. W Polsce nie są obecnie dostępne.

Glinidy (also known as posiłkowe regulatory glikemii) są grupą leków stosowanych w cukrzycy typu 2. Podobnie jak pochodne sulfonylomocznika, pobudzają wydzielanie insuliny przez komórki trzustki. Ich działanie różni się tym, że działają one krócej i szybciej niż pochodne sulfonylomocznika, dzięki czemu pozwalają obniżyć poziom cukru po posiłku.

Glinidy

Glinidy nie są obecnie dostępne w polskich aptekach. Jeśli lekarz stwierdzi wskazania do ich zastosowania, istnieje możliwość sprowadzenia ich na tzw. import docelowy (wówczas lek sprowadzany jest zza granicy).

Do przedstawicieli leków z tej grupy należą:

Nazwa substancji czynnejPrzykłady preparatów handlowychDodatkowe działania
RepaglinidPrandin, Enyglid– wzmacnia działanie metforminy
NateglinidStarlix– wzmacnia działanie metforminy
– działa szybciej i krócej niż repaglinid

Na czym polega działanie glinidów?

Leki z tej grupy działają przede wszystkim na komórki beta w trzustce. Lek przyłącza się do specjalnego białka (tzw. receptora SUR1), które znajduje się na komórkach beta trzustki i w ten sposób pobudza wydzielanie insuliny. W innym miejscu tego samego białka przyłączają się pochodne sulfonylomocznika (tzn. gliklazyd, glikwidon, glimepiryd).

Różnica w działaniu glinidów i pochodnych sulfonylomocznika polega na tym, że te pierwsze działają szybciej i krócej. Dzięki temu podane krótko przed lub nawet w trakcie spożywania przez nas posiłku, obniżają poziom cukru, który wzrasta po posiłku i rzadziej wywołują niedocukrzenia.

W związku z tym, zwiększa się ilość insuliny we krwi. Takie działanie jest możliwe tylko wtedy, gdy komórki trzustkowe są nadal zdolne do produkcji i wydzielania insuliny.
Wiadomo, że w cukrzycy typu 2 z czasem komórki beta „wyczerpują się” i nie są w stanie dalej produkować insuliny. Wtedy konieczne jest dostarczenie insuliny do organizmu w postaci podskórnych wstrzyknięć, a stosowanie glinidów jest nieskuteczne.

Kto może stosować glinidy?

Ze względu na niedostępność leków z tej grupy w Polsce, nie znalazły one swojego miejsca w Wytycznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. W innych krajach stosowane są w leczeniu cukrzycy typu 2 w połączeniu z dietą i wysiłkiem fizycznym lub w połączeniu z dietą, wysiłkiem fizycznym i metforminą.

Glinidy nie powinny być łączone z pochodnymi sulfonylomocznika. Nie należy również stosować glinidów, jeśli pochodne sulfonylomocznika były u nas nieskuteczne (w takim przypadku również glinidy nie będą działać).

Przeciwwskazania do stosowania glinidów

Istnieje szereg przeciwwskazań do stosowania glinidów. Do najważniejszym zaliczamy:

  • Nadwrażliwość lub reakcję alergiczną na leki z tej grupy w przeszłości;
  • Cukrzycę typu 1;
  • Obecność powikłań cukrzycy (kwasica ketonowa, śpiączka cukrzycowa) – takie stany powinny być leczone insuliną;
  • Okres ciąży oraz karmienia piersią;
  • Współwystępujące ciężkie zaburzenia funkcji wątroby.

W przypadku stosowania tych leków ostrożność należy zachować, gdy występują zaburzenia funkcji nerek lub wątroby, niedoczynność nadnerczy oraz u osób starszych i niedożywionych.

Powyższe leki nie powinny być również stosowane w stanach, kiedy znacznie wzrasta zapotrzebowanie organizmu na insulinę – np. podczas ciężkich zakażeń czy zabiegów chirurgicznych. W takich sytuacjach zwykle zaleca się tymczasowe zastosowanie insuliny.

Jak przyjmować glinidy?

Leki z tej grupy należy przyjmować krótko przed lub w trakcie posiłków. Stosując glinidy nie musimy tak rygorystycznie przestrzegać pory posiłków. Co więcej, po porozumieniu z lekarzem, możemy dostosować dawkę leku do posiłku (gdy planujemy zjeść więcej, dawka będzie odpowiednio większa).

Maksymalna dawka jednorazowa repaglinidu wynosi 4 mg (a maksymalna ilość leku przyjmowana w ciągu doby – 16 mg). Dla nateglinidu maksymalna dawka na dobę wynosi 180 mg.

Jeśli zapomnieliśmy przyjąć lek, nie należy przyjmować dwóch tabletek przy kolejnym posiłku, ponieważ może dojść do niedocukrzenia.

Refundacja

Leki z grupy glinidów nie są niestety refundowane w Polsce.

Korzyści

Zalety tej grupy leków to:

  • Obniżanie poziomu cukru po posiłku;
  • Dawkowanie doustne;
  • Możliwość dostosowania dawki leku do wielkości planowanego posiłku.

Skutki uboczne

Najczęstszym działaniem niepożądanym podczas terapii glinidami są niedocukrzenia. Występują one jednak rzadziej, niż w przypadku pochodnych sulfonylomocznika. Nateglinid rzadziej wywołuje hipoglikemię niż repaglinid.

Ryzyko niedocukrzeń jest zwiększone m.in. u osób starszych, niedożywionych lub z chorobą wątroby.

Poza tym, stosowanie glinidów niesie ze sobą ryzyko wzrostu masy ciała Jest to związane ze zwiększonym uwalnianiem insuliny, która działa w ten sposób.

Ryzyko nadciśnienia, nieprawidłowości w EKG, zawału serca związane ze stosowaniem tych leków jest takie jak w przypadku pochodnych sulfonylomocznika.

Do rzadko występujących skutków ubocznych należą: reakcje uczuleniowe, zaparcia, bóle brzucha, wymioty, zaburzenia czynności wątroby.

Ryzyko działań niepożądanych jest zwiększone, gdy równocześnie stosujemy niektóre leki (acenokumarol, warfarynę oraz niektóre antybiotyki, aspirynę lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne np. ibubrofen,).

Autor: lek. Grzegorz Sławiński

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.