Nefropatia cukrzycowa to jedno z częściej występujących, przewlekłych powikłań cukrzycowych, którego metody leczenia są bardzo ograniczone, warto więc wiedzieć jak zapobiegać tej chorobie.
Choć nefropatia dotyczy wszystkich typów cukrzycy, to ze względu na długość trwania choroby to diabetycy typu 1 są bardziej narażeni na schyłkową niewydolność nerek – ostatni etap nefropatii cukrzycowej.
- Przeczytaj jakie są objawy nefropatii, jej etapy i jakie są badania diagnostyczne
Częstość występowania nefropatii cukrzycowej
Cukrzycowa choroba nerek dotyka aż do 40% chorych na cukrzycę typu 1 i aż do 50% osób z cukrzycą typu 2. To oznacza, że nawet co drugi z nas będzie cierpiał na jakąś postać uszkodzenia nerek powstałą w wyniku cukrzycy.
Co więcej, u 80% chorych na cukrzycę typu 1, u których występuje mikroalbuminuria, w ciągu 10–15 lat rozwinie się jawna nefropatia, o ile nie zostanie wdrożone właściwe leczenie. Mikroalbuminuria to wydalanie z moczem niewielkich ilości białka – najwcześniejszy wskaźnik uszkodzenia nerek. Co więcej, u połowy osób z jawną nefropatią rozwinie się w ciągu 10 lat schyłkowa niewydolność nerek.
- Przeczytaj jakie są etapy nefropatii cukrzycowej
W momencie rozpoznania cukrzycy typu 2, często występuje już rozwinięta nefropatia. U osób z cukrzycą typu 2 z mikroalbuminurią, nefropatia rozwinie się u 20-40%, a schyłkowa niewydolność nerek wystąpi w ciągu 20 lat u 20%.
Pamiętaj jednak, że dużo zależy od Ciebie. Możesz mocno ograniczyć ryzyko rozwoju nefropatii lub znacznie ją opóźnić.
Jak zapobiegać nefropatii?
Dobra wiadomość jest taka, że zapobieganie nefropatii w dużej mierze zależy od nas samych – możesz wiele zdziałać, aby nie dopuścić do niewydolności nerek:
- odwiedzaj regularnie diabetologa i stosuj się do jego zaleceń
- ważna jest odpowiednia edukacja – postaraj się jak najlepiej poznać swoją chorobę, metody samokontroli, sposoby na uniknięcie powikłań
- dbaj o wyrównanie metaboliczne cukrzycy i uzyskanie HbA1c poniżej 7%
- utrzymuj prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego, które jest niezwykle ważne w zapobieganiu chorobom nerek
- kontroluj poziom cholesterolu i trójglicerydów
- stosuj zrównoważoną dietę i bądź aktywny fizycznie
Kontrola glikemii i uzyskanie właściwego HbA1c
Jednym z podstawowych elementów zapobiegania nefropatii cukrzycowej jest utrzymanie poziomu glikemii w ramach zalecanych norm i niepodpuszczanie do przewlekłych hiperglikemii.
Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych na temat kontroli i powikłań cukrzycy typu 1 – DCCT, wykazało, że redukcja poziomu hemoglobiny glikowanej z 9% do 7% , powodowała spadek ryzyka rozwinięcia się nefropatii aż o ponad 50%!
W badaniu UKPDS, które dotyczyło cukrzycy typu II udowodniono, że spadek poziomu hemoglobiny glikowanej HbA1c o jeden punkt procentowy (np. z 10% do 9%), powoduje zmniejszenie ryzyka albuminurii o 24% oraz zmniejszenie białkomoczu o 33%.
Takie badania pokazują, że nawet niewielkie obniżenie HbA1c i glikemii ma bardzo pozytywny wpływ na zapobieganie nefropatii cukrzycowej.
Wyrównanie nadciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze ma ogromny wpływ na rozwój nefropatii cukrzycowej – nawet niewielki wzrost ciśnienia tętniczego może pogorszyć stan nerek. Dzieje się tak, gdyż zbyt wysoki nacisk krwi na ścianki naczyń krwionośnych w kłębuszkach nerkowych uszkadza je, tym samym zmniejszając ich szczelność. Co gorsza, uszkodzone nerki zwiększają z kolei ciśnienie tętnicze, przez co tworzy się zamknięty krąg.
Badania pokazują, że stosowanie leków na nadciśnienie sprzyja zapobieganiu nefropatii cukrzycowej.
Jeśli cierpisz na nadciśnienie i chcesz uniknąć chorób nerek – potraktuj priorytetowo wyrównanie ciśnienia.
- Przeczytaj o metodach leczenia nadciśnienia tętniczego w cukrzycy
Utrzymanie cholesterolu w ramach norm
Kolejnym istotnym element zapobiegania nefropatii jest utrzymanie cholesterolu oraz trójglicerydów w ramach norm. Cholesterol, zwłaszcza ten ‘zły’ frakcji LDL, przykleja się Do ścianek naczyń krwionośnych i tym samym pogranicza dopływ krwi, a wraz z nią tlenu i substancji odżywczych.
U diabetyków, u których nerki są bardzo wrażliwe, zwężone naczynia krwionośne w nerkach oznaczają słabsze krążenie i szybsze uszkadzanie tego narządu.
Jeśli więc masz podwyższony cholesterol i trójglicerydy, koniecznie postaraj się je wyrównać.
- Przeczytaj o metodach leczenia wysokiego cholesterolu w cukrzycy
Zmiana stylu życia
Zarówno zapobieganie jak i leczenie cukrzycowej choroby nerek wymaga modyfikacji stylu życia.
Aktywność fizyczna
Zwiększ aktywność fizyczną, niech umiarkowany regularny wysiłek, minimum 3-4 razy w tygodniu, stanie się Twoim nawykiem. Szybko przekonasz się, że jest to nie tylko zdrowe, ale również przyjemne.
Dieta
Zmień dietę na taką, które składa się ze świeżych warzyw i owoców, zrezygnuj z przetworzonego jedzenia, w tym kupnych wędlin oraz margaryn. Gotowe produkty zawierają dużo soli oraz tłuszczy trans.
Sól w odpowiednich ilościach jest nam wprawdzie niezbędna, ale ta zjadana w gotowym jedzeniu jest dla nas szkodliwa. Jeśli chcesz zapobiec rozwojowi nefropatii nie powinieneś przekraczać 4g soli na dobę, co jest równowartością 8 szczypt soli.
Pij dożo wody i niesłodzonych napojów.
Prawidłowa masa ciała
Jeśli cierpisz na nadwagę lub otyłość, postaraj się zgubić zbędne kilogramy. Spadek masy ciała o około 3,7 % powoduje obniżenie ciśnienia skurczowego o ponad 13%, a rozkurczowego o prawie 10%. To bardzo korzystny efekt, ponieważ jak wiemy nadciśnienie przyspiesza rozwój nefropatii.
Dowiedziono też, że stosowanie diety niskokalorycznej przez rok, może spowodować spadek białkomoczu o 80%.
Warto wiedzieć także, że otyłość może być przyczyną zmniejszenia skuteczności przyjmowanych leków, a w konsekwencji gorszej kontroli choroby i szybszego rozwoju powikłań.
Palenie tytoniu
Rzucenie palenia jest bardzo istotne w zapobieganiu nefropatii cukrzycowej, gdyż jak wspomnieliśmy palenie tytoniu sprzyja powstawaniu i utrwalaniu nadciśnienia.
Co więcej, okazuje się, że palenie nie tylko zwiększa ciśnienie krwi, ale też uszkadza nerki – zwiększa ryzyko cukrzycowej choroby nerek aż o 60%. Koniecznie więc rzuć palenie.
Wpływ leków na nefropatię
Niektóre leki, nawet te dostępne bez recepty jeśli stosowane codziennie przez długi okres czasu i dużych dawkach również uszkadzają nerki.
Jednym z typowych leków, po jakie sięgamy to paracetamol. Ostatnie doniesienia naukowe wskazują, że regularne zażywanie paracetamolu przez osoby cierpiące na chroniczne bóle prowadzi do uszkodzenia funkcji nerek oraz prowadzi do chorób serca.
Niestety podobne działanie mają niesterydowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen, ketoprofen czy naproxen.
Kolejną grupą, na która powinni uważać osoby z chorymi nerkami, to antybiotyki, szczególnie z grup:·
- aminoglikozydy (Bramitob, Tobi, Tobrex, Tobrexan, Tobrosopt, Tobradex)
- cefalosporyny·
- amfoterycyna B·
- bacytracyny ·
- wankomycyny
Zanim wiec zaczniesz brać leki, dokładnie przeczytaj ulotkę, i sprawdź skład leku. Nie stosuj środków przeciwbólowych bez potrzeby i nie przekraczaj zalecanych dawek.